انجمن مخدرات وطن، انجمنی زنانه در ایران

انجمن مخدرات وطن یکی از انجمنهای زنان بود که در سال 1329 ه.ق/1289ش/1911م در تهران تأسیس شد و ریاست آن را زنی به نام بانو آغا بیگم عهده دار بود. از اهداف این انجمن دفاع از استقلال میهن، مخالفت با استقراض از بیگانگان، جلوگیری از خرید کالای خارجی، تبلیغ برای کالاهای داخلی از جمله پوشیدن لباس دوخت ایرانی با پارچه های ایرانی و ... بود.از اقدامات مهم این انجمن، ایجاد یک باب مدرسه شبانه روزی برای دختران متعلق به طبقات فقیر و بی بضاعت بود. این مدرسه در تهران قرار داشت و در حدود صد دانش آموز در آن به طور رایگان تحصیل می نمودند. از دیگر کارهای مهم و قابل توجه انجمن مخدرات وطن، مخالفت سرسختانه با اولتیماتوم روسیه تزاری می باشد. این انجمن به منظور اعتراض به نقض حق حاکمیت ملی، تظاهراتی برپا کرد و در این تظاهرات هزاران زن کفن پوش شرکت جستند. سخنرانیهای پر شوری در دفاع از استقلال وطن، حق حاکمیت و ردّ اولتیماتوم روسیه ایراد کردند. در همین تظاهرات یکی از دانش آموزان دختر به نام زینب امین با حرارت اشعار زیر را برای حاضران قرائت نمود:

ای پسران پدر ناخلف

مرگ به از زندگی بی شرف

زندگی آن است که باشد به نام

ورنه بود زندگی انسان حرام

آه که اندر تنتان درد نیست

غیرت مردانگی و مرد نیست

تن که در او رگ نبود خاک

به خاک از این هیکل ناپاک به

روز بعد از تظاهرات، زنان عازم تلگرافخانه شدند و اعتراض خود را از دخالت روسیه تزاری طی تلگرافی به تمام کشورهای بزرگ جهان مخابره کردند. سپس دسته جمعی به خانه سردار اسعد بختیاری رفتند و در آنجا یکی از زنان نطقی به شرح زیر ایراد کرد:

ما ایرانیان با این همسایه حق شکن و حریص خود (روسیه تزاری) با نزاکت و ملایمت رفتار کردیم و تا ممکن بود متحمل حرکات زشت و وحشیانه این همسایه شدیم. آنها به همدستی سلاطین نفع پرست و وزرای وطن فروش، استقلال و حیثیت ما را تحلیل برده و می برند و نمی گذارند این علیل چند ساله که تازه رفته است کسب صحتی کند و حیات تازه بیابد نفسی آسوده بکشد. هر ساعت در جلوی چرخ تجدد و ترقی ما سنگی می گذارند و هر دقیقه در مقابل ارتقای ما سدی می بندند و باز هم به اینها اکتفا نکرده، امروز یادداشتی وحشت انگیز می دهد و درخواستهای ایران نابودکن می نمایند. در این صورت برای هر ذی حس با وجدان و هر وطن پرستی لازم است که تن به ذلت نداده و راضی به خواری و مذلت نشود و تا جان دارد وطن خود را حفظ کند و ناموس خود را از دستبرد اجانب محفوظ دارد و برای جنگ و جانبازی حاضر شود و در صفحات تاریخ نام بزرگ و عالی از خود به یادگار بگذارد. خانمهای عزیز نترسید و جداً بکوشید تا پای اجنبی را از خاک پاک مملکتمان دور سازیم.

به دنبال آن زنان تهران مصرف کالاهای روسی و انگلیسی را تحریم کردند. مردم شیشه های دکانهایی که کالاهای این کشورها را می فروختند، با سنگ و چماق خرد کردند. انجمن مخدرات وطن در این تظاهرات نقش فعالی به عهده داشت و طوماری بر علیه دخالت بیگانگان از جانب زنان ایران تهیه کرده به مجلس شورای ملی فرستاد، بدین گونه:... از طرف انجمن مخدرات وطن به مقام منیع مجلس مقدس شورای ملی - وکیل وظیفه اش وضع قوانین مملکتی و نظارت و توجه در اعمال وزرا و افعال کارکنان دولت است. قریب یک سال و نیم است که معلوم نیست اوقات گرانبهای ما صرف چه می شود؟ قشون روس در داخله ما رحل اقامت انداخته، انگلیس به غیر حق، یادداشت مخالف انسانیت می دهد و ما را تهدید می کند. عدلیه ما به طوری مغشوش است که قانونش را اگر نزد بودایی ها و بربرهای بی تمدن بگذاری از دیدنش وحشت می کند چه رسد به قبولش ... چرا در خصوص اخراج قشون روس اقدامات لازم نمی شود؟ چرا در صدد تأمین راهها وشهرها بر نمی آیید که دست آویز به دست دشمن ندهید؟