خانه زیبای گیلانی | کافه تاریخ

جوان و تاریخ- سبک زندگی

تا پیش از اینکه ساختمان سازی امروز، بر اساس شاخص های معماری غربی وارد کشور ما شود، طریقه ساخت خانه ها بسیار متفاوت بود. در آن زمان اگرچه خانه ها با گل و ابزارها و مصالح اولیه ساخته می شد و بنابراین مقاوم سازی در آنها کمتر از امروز رعایت می شد، اما در مقابل بسیار زیباتر و جذاب تر بود و دل هر بیننده ای را می ربود؛ حتی بینندگانی که از مغرب زمین به دیدن این خانه ها می آمدند:

«خانه ای را که برای تان توصیف خواهم کرد، نمونه ی بسیار زیبایی از منازل تالش و گیلان است، اگر چه احتمالا بهتر از حد معمول و مرسوم این منطقه تجهیز شده است. خانه از یک تک اتاق که با گل اندود شده و دارای دو یا سه پس رفتگی قوسی شکل(طاقچه) در دیوارها بود تشکیل می شد. آتش در حفره ای نیم دایره شکل و کم عمق در کف زمین، دقیقا در جلوی یک سکوی برآمده از خاک با حدود چهار پا طول و عرض و دو پا ارتفاع قرار داشت؛ این سکو برای نگهداری ظروف و سایر وسایل آشپزی مورد استفاده قرار می گرفت. روزنه ای برای خروج دود وجود نداشت به جز در اتاق که به این منظور بسیار بلند ساخته شده بود و هنگام روشن بودن آتش، ضرورت داشت باز بماند. سقف متشکل بود از تیرک های چهار گوش که نزدیک به هم قرار گرفته و به وسیله ی جریان دایمی دود سیاه شده بودند. گل کاری دیوارها بسیار ساده و در عین حال زیبا اجرا شده بود و طاقچه ها با گچ بری لبه دار شده بودند. بام که با پوشال مرغوبی شالی پوش شده بود، با فاصله ی زیادی از دیوارها بر ستون های چوبی تکیه داشت و بدین ترتیب ایوانی شکل می گرفت که زنان در هوای مطبوع در آن می نشستند و نخ می ریسیدند.»1

1-ویلیام ریچارد هولمز، سفرنامه ساحل خزر، ترجمه: شبنم حجتی سعیدی، رشت، فرهنگ ایلیا، 1390، ص 40- 41