فکر برپایی جام جهانی فوتبال از سال 1919 که «ژول ریمه» به ریاست فدراسیون فوتبال فرانسه برگزیده شد، به میان آمد. وی 11 سال تمام ایده خود را دنبال کرد تا سرانجام موفق به برگزاری آن گردید. البته در این راه دولت فرانسه کمک شایانی به وی نمود...

1293ش/ 1914م

در ۱۹۱۴ فیفا توافق کرد که مسابقات المپیک را به عنوان «مسابقات قهرمانی فوتبال آماتورها» به رسمیت بشناسد و مسئولیت برگزاری آن را به عهده بگیرد.

1303ش/ 1924 م

مسابقات فوتبال المپیک تابستانی ۱۹۲۴ به اولین تورنمنت فوتبال بین‌قاره‌ای بدل شود. اروگوئه قهرمان این مسابقات شد و در سال ۱۹۲۸ نیز مدال طلا را کسب کرد.

 

ژول ریمه؛ مبتکر طرح جام جهانی

1307ش/ 1928م

فکر برپایی جام جهانی فوتبال از سال 1919 که «ژول ریمه» به ریاست فدراسیون فوتبال فرانسه برگزیده شد، به میان آمد. وی 11 سال تمام ایده خود را دنبال کرد تا سرانجام موفق به برگزاری آن گردید. البته در این راه دولت فرانسه کمک شایانی به وی نمود.کنگره فوتبال در 26 می 1928 به مناسبت برگزاری بازیهای المپیک آمستردام برگزار شد و ژول ریمه توانست با رأی‌های موافق کشورهای آمریکای جنوبی طرح برگزاری جام جهانی فوتبال را به تصویب برساند. در آن زمان انگلیسی‌ها خود را از فوتبال تازه پاگرفته جدا کرده بودند و کشورهای اروپای شمالی هم میانه خوبی با ژول ریمه و افکارش نداشتند. اما ژول ریمه توانست پس از گذشت هشت سال ایده‌ ای را که در کنفرانس آنتورپ در سال 1920،‌ مطرح کرده بود، به نتیجه و سرانجام برساند. (در رأی‌گیری به عمل آمده در فدراسیون جهانی فوتبال 26 عضو رای موافق و 5 کشور دانمارک، فنلاند، نروژ، سوئد و استونی رأی مخالف دادند). در 8 سپتامبر 1928 در کنفرانس زوریخ در کشور سوئیس موافقت شد که جام جهانی هر 4 سال یکبار برگزار شود و اعضای فیفا تصمیم گرفتند اولین دوره آن در سال 1930 انجام شود.

1308ش/ 1929م

اعضای فیفا برای انتخاب اولین میزبان جام جهانی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شدند. اما ژول ریمه با درایت خود اروگوئه را که قهرمان فوتبال دو المپیک 1924 و 1928 بود را برای میزبانی در نظر گرفت. ژول ریمه با پیش کشیدن بحث حرفه‌ ای و آماتوری بودن بازیهای المپیک به این صورت که اگر بازیکنان حرفه‌ای از فوتبال المپیک حذف شوند، اروگوئه قدرت خود را در صحنه بین‌ المللی از دست خواهد داد و همچنین با مانور بر روی امکان برپایی جشن صدمین سال استقلال در سال 1930 برای اروگوئه‌ای‌ها، این کشور را مجاب به تقبل میزبانی اولین دوره جام جهانی نمود. در نهایت در کنگره فیفا در شهر بارسلونای اسپانیا به تاریخ 18 ماه مه سال 1929 اروگوئه رسماً میزبانی جام جهانی را پذیرفت.

 

 

جام‌ جهانی 1309ش/ ۱۹۳۰ م  (میزبان: اروگوئه، قهرمان: اروگوئه)

فدراسیون فوتبال کمیته‌ای برای دعوت تیم‌های ملی برای حضور در این رقابت‌ها تشکیل داد؛ اما انتخاب اروگوئه به عنوان میزبان رقابت‌ها، به منزله‌ی افزایش هزینه‌ها و سخت شدن آمدن تیم‌ها به رقابت‌ها بود که همین مسئله باعث شد که تا قبل از ۲ ماه مانده به آغاز رقابت‌ها، هیچ تیم اروپایی، اعلام آمادگی نکرده باشد. هر چند در نهایت بلژیک، فرانسه، رومانی و یوگوسلاوی از اروپا در این رقابت‌ها حضور پیدا کردند. ۷ تیم از آمریکای جنوبی، ۲ تیم از آمریکای شمالی به همراه ۴ تیم اروپایی، ۱۳ تیم حاضر در نخستین دوره رقابت‌های جام جهانی فوتبال بودند.دو بازی اول در تاریخ رقابت‌های جام جهانی، در ۱۳ ژوئیه ۱۹۳۰ برگزار شد. جاییکه فرانسه موفق شد با نتیجه ۴-۱ تیم مکزیک را شکست دهد و آمریکا نیز با ۳گل تیم بلژیک را شکست داد. لوسین لورنت فرانسوی، زننده نخستین گل تاریخ رقابت‌های جام جهانی شد.در بازی فینال نیز اروگوئه میزبان توانست در حضور ۹۳ هزار تماشاگر، با نتیجه ۴-۲ آرژانتین را شکست داده و به عنوان نخستین قهرمان جام جهانی فوتبال شناخته شود. جامی که با نام جام ژول ریمه نیز از آن یاد می‌شود.

 

1311ش/ 1932 م

پس از برگزار شدن نخستین دوره رقابت‌های جام جهانی، بازی‌های المپیک سال ۱۹۳۲در لوس آنجلس برگزار شد که در آنجا فوتبال محبوبیت بسیار کمی داشت و به جای آن، فوتبال آمریکایی بسیار محبوب شده بود. به همین دلیل بود که مسئولین فیفا و المپیک، تصمیم گرفتند مسابقات فوتبال را در آن دوره از رقابت‌ها برگزار نکنند.

 

1313ش/ ۱۹۳۴ م  (میزبان: ایتالیا، قهرمان: ایتالیا)

مسابقات سال ۱۹۳۴، در کشور ایتالیا برگزار شد. جاییکه برای اولین بار مسابقات دارای مرحله گروهی شدند. ۱۶ تیم در این دوره حضور داشتند که تا سال ۱۹۸۲، این تعداد تغییری نکرد. اروگوئه‌ای‌ها که از بازیهای ضعیف تیم‌های اروپایی در دوره‌ی گذشته ناامید شده بودند، این مسابقات را تحریم کردند. بولیوی و پاراگوئه نیز بدلیل مسائل مالی، در این مسابقات حضور پیدا نکردند تا برزیل و آرژانتین بدون برگزاری هیچ بازی‌ مقدماتی، در مسابقات حضور پیدا کنند. مصر نیز در این دوره، به عنوان نخستین تیم آفریقایی حضور پیدا کرد. ایتالیایی‌ها نیز خود توانستند در این دوره از رقابت‌ها قهرمان شوند و تبدیل به نخستین تیم اروپایی شوند که قهرمان جام جهانی می‌شود.تعداد تیم های شرکت‌کننده در این دوره 16 تیم بود که از میان 32 تیم حاضر در مرحله مقدماتی به بازیها راه یافتند. با وجود تعداد بیشتر تیم‌ها نسبت به دوره قبل، اما مسابقات تماشاچی کمتری داشت. درواقع برخلاف دوره گذشته که اکثر تیم‌ها از آمریکای جنوبی بودند، در این دوره اکثریت با اروپایی‌ها بود. به‌جز 12 تیم اروپایی، برزیل و آرژانتین از آمریکای جنوبی و ایالات‌متحده از آمریکای شمالی و مرکزی از تیم‌های حاضر در این رقابت‌ها بودند. تیم مصر، نخستین تیمی بود که از خارج از این 2 قاره به جام جهانی راه می‌یافت.با حذف تیم‌های برزیل، آرژانتین، آمریکا و مصر در دور نخست که به صورت 1 حذفی برگزار شد، 8 تیم راه‌یافته به مرحله یک چهارم اروپایی بودند.2 تیم ایتالیا و چکسلواکی در فینال مقابل هم قرارگرفتند که نتیجه در پایان وقت قانونی 1 بر 1 شد و در وقت اضافه ایتالیا با 1 گل، اولین فاتح اروپایی جام جهانی شد.

 

1317ش/ 1938 م  ( میزبان: فرانسه، / قهرمان: ایتالیا)

دوره بعدی رقابت‌ها نیز مجدداً در اروپا و در کشور فرانسه برگزار شد که موجب اعتراض کشورهای امریکایی شد و اروگوئه و آرژانتین مسابقات را تحریم کردند. همچنین برای نخستین بار اعلام شد که تیم‌های میزبان و قهرمان دوره قبل رقابت‌ها، بدون نیاز به برگزاری مسابقات مقدماتی، می‌توانند در این رقابت‌ها حضور یابند. بدین ترتیب کشور ایتالیا به عنوان قهرمان دوره قبل و فرانسه به عنوان میزبان، بطور مستقیم به جام جهانی صعود کردند. همچنین اتریش با وجود اینکه توانست به جام جهانی صعود کند، نتوانست در مسابقات شرکت کند چراکه عضوی از آلمان شده بود. به انگلیس پیشنهاد داده شد تا در این مسابقات حضور پیدا کنند اما آنها نپذیرفتند تا مسابقات با ۱۵ تیم برگزار شود. فرانسوی‌ها که میزبان بودند، تبدیل به نخستین میزبانی شدند که موفق به کسب جام نشد. تیم ملی ایتالیا در نهایت موفق شد تا برای دومین بار پیاپی، قهرمان این رقابت‌ها شود. ارنست ویلیمووسکی لهستانی نیز تبدیل به نخستین بازیکن شد که در یک بازی جام جهانی، موفق به زدن ۴ گل شد. وی در جریان باخت ۶-۵ کشورش به برزیل، چنین کاری کرد. این رکورد بعدها بارها تکرار شد اما ۵۶ سال طول کشید تا شخصی بتواند این رکورد را بهبود ببخشد.برای نخستین بار در تاریخ جام جهانی، قهرمان دوره گذشته و میزبان بازی‌ها بدون انجام بازی‌های مقدماتی به مرحله نهایی راه‌یافتند. در بازی فینال نیز ایتالیا و مجارستان در فینال مقابل هم قرار گرفتند که در این مسابقه ایتالیا 4 بر 2 پیروز شد و برای نخستین‌بار این تیم توانست 2 بار جام را به خانه ببرد. با شروع جنگ جهانی، 2 دوره جام جهانی برگزار نشد.

1321ش/ 1942 م تا  1325ش/ 1946م

دوره‌های ۱۹۴۲ و ۱۹۴۶ جام جهانی، به دلیل جنگ جهانی دوم برگزار نشد. جام جهانی ۱۹۴۲ قرار بود تا در کشور آلمان برگزار شود. این خبر در ۲۳مین سالگرد فیفا در سال ۱۹۳۶ و در برلین اعلام شده بود. اما جنگ جهانی در سال ۱۹۳۹ آغاز شد و میزبانی آلمان منتفی شد. در جوئن همین سال، قرار شد برزیل میزبان رقابت‌ها باشد هرچند که با گسترش جنگ جهانی، برگزاری مسابقات منتفی شد آنهم در حالیکه حتی میزبان رقابت‌ها هم مشخص نشده بود. بعد از پایان جنگ جهانی نیز، مسابقات سال ۱۹۴۶ بدلیل خرابی‌های حاصل از جنگ، برگزار نشد.

 

1329ش/ 1950 م (میزبان: برزیل،  قهرمان: اوروگوئه)

در سال ۱۹۵۰ بود که مسابقات دوباره از سر گرفته شد. مسابقات به میزبانی برزیل برگزار شد و انگلیس برای نخستین بار در این رقابت‌ها حضور پیدا کرد. انگلیسی‌ها که فوتبال را ورزشی انگلیسی می‌دانستند، دوست نداشتند تا در رقابت با تیم‌های غیرانگلیسی شرکت کنند تا بتوانند فوتبال را انگلیسی نگه دارند اما سرانجام در سال ۱۹۴۶ بود که دعوت فیفا را پذیرفتند و در این رقابت‌ها شرکت کردند. هر چند در نهایت انها با شکست برابر آمریکا، از گردونه رقابت‌ها حذف شدند و نتوانستند به فینال راه پیدا کنند. انگلیسی‌ها آن بازی را با ۱ گل به آمریکا واگذار کرده بودند هرچند در ابتدا اخبار به اشتباه مخابره شد. بنابر اخبار، انگلیسی‌ها بازی را ۱-۰ برده بودند و البته به علت اشتباه تایپی، نتیجه بازی ۱۰-۰ به نفع انگلیس خوانده شده بود. همچنین اروگوئه‌ای که دو دوره قبلی را تحریم کرده بود، مجدداً به این بازیها آمد. کشورهای اروپای شرقی چون شوروی سابق نیز بدلایل سیاسی در مسابقات حضور نداشتند. ایتالیا، قهرمان دوره قبل نیز با وجود سقوط هواپیمای خود که باعث کشته شدن اکثر بازیکنانش شد، در این رقابت‌ها شرکت کرد. همجنین این تنها دوره از رقابت‌ها بود که پس از مرحله گروهی، مسابقات حذفی برگزار نشد و در این دور هم مسابقات به شکل گروهی برگزار شد. برزیل دومین کشور از آمریکای جنوبی بود که میزبان جام جهانی بود. این کشور در این بازی‌ها نتوانست از امتیاز میزبانی بهره ببرد.در این دوره 4 تیم سوئد، اوروگوئه، اسپانیا و برزیل در فینال در یک گروه قرارگرفتند که اوروگوئه با به دست آوردن بیشترین امتیاز از مجموع 3 بازی در صدر گروه قرارگرفت و به عنوان قهرمان این دوره شناخته شد و تیم‌های برزیل، سوئد و اسپانیا به ترتیب دوم تا چهارم شدند.تماشاچیان این دوره در تاریخ جام جهانی از رقم 1 میلیون نفر گذشت. برای این بازی‌ها بزرگترین ورزشگاه جهان با ظرفیت 220 هزار نفر در ریودوژانیرو ساخته شد.

 

 

ادامه دارد....