کتاب سه سال در دربار ایران اثر دکتر ژرار فوریه حاوی خاطرات و مشاهدات وی از دربار ناصرالدین شاه و ایران است که یکی از بهترین منابع درباره ی اوضاع ایران در دوران ناصری محسوب می شود.

در فصل سوم با عنوان تهران اراک وعمارات و وضع شهر می خوانیم:

از جمله نکات مورد توجه فووریه در این قسمت از خاطرات سوگلی ها و خانمهای اندرون اند: درمیان سوگلی ها دونفر به مشاغلی که در عهده ی ایشان گذاشته اهمیت خاصی دارند یکی انیس الدوله که مأمور پذیرفتن خانمهای فرنگی و دیگری امینه اقدس که کلید دار خزانه ی پادشاهی است. انمهای اندرون به چتند طبقه منقسمند: طبقه اول زنانی که شاهزاده خانم اند و پسرانشان می توانند به سلطنت برسند و طبقه دیگر زنان سوگلی که بعضی به ملاحظاتی بر شاهزاده خانمها برتری یافته اند.زنان طبقه اول هریک عمارتی دارند و زنان طبقه دیگر اکثر باهم در یکجا زندگی  میکنند . زنان نسبت به طبقه شان از شاه مواجب میگیرندمگر بعضی از زنان طبقه دوم که خرجشان با حرمهای سوگلی است و شاه فقط به آنها انعام می دهند. 

 

زنان اندرون یلی بر تن دارند که جلوی ان را ازسینه به پائین با دکمه می بندند وتاپائین کمر می آید و از زیرآن پیراهن کوتاهی پیداست و زیرجامه می پوشند که از زانو پائین تر نمی آید و روی آن شلیته ی پربادی است. این زن ها غالباً چهارقدی برسر می اندازند و آن را زیر چانه گره می زنندبعضی از ایشان چوراب سفید نازکی به پا میکنند،لباس همه از پیرگرفته تا جوان به همین وضع است. زن در اندرون در رفت و امد چادر نمازی برسر می اندازد اما در بیرون صورت دیگری دارد درکوچه لباس همه زنها یکی است تا آنجا که شناختن ایشان حتی بر شوهرانشان نیز ممکن نیست.زن بعد از آنکه شلواری بلند پوشید چادری سیاه یا نیلی رنگ که آستین ندارد و تا مچ پائین می ید و همه اندام را می پوشاند برسر می اندازد

 

منبع:

ژارر ،  فووریه، «سه سال در دربار ایران»، ترجمه عباس اقبال، تهران: انتشارات علم ، 1385