رهبر انقلاب بارها با اشاره تلاشها برای تطهیر حکومت پهلوی، فرموده¬اند: «دشمن به دنبال بزک کردن چهره خاندان منحوس پهلوی است.» به باور رهبر انقلاب، دشمن از این طریق می¬کوشد تا این گذشته زشت، پلید و سیاه به گذشته‌ای درخشان و زیبا تغییر یابد و از این طریق نتیجه بگیرند که لزومی به وقوع انقلاب اسلامی برای از بین بردن آن گذشته، وجود نداشته است...

جوان و تاریخ- مقالات



بعد از هر انقلابی گروه­ها و جریاناتی پیدا می­شوند که چون منافع خود را در نظام قبلی از دست داده­اند،  از وضع جدید راضی نمی­باشند. از این رو به انحاء گوناگون به مخالفت با نظام جدید برمی­خیزند. این افراد که معمولاً در ادبیات سیاسی از آنان تحت عنوان مخالفان وضع موجود یاد می­شود بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز وارد جنگ نرم با نظام حاکم گردیدند. افراد و گروههای مذکور جهت رسیدن به منافع خود، با بهره­گیری از ابزارها و روشهای گوناگون از جمله تطهیر یا بزک اقدامات رژیم پهلوی درصدد رسیدن به اهداف و منافع خاصی بوده و هستند. رهبر انقلاب، آیت­الله خامنه­ای نیز به جو روانی که این افراد در بزک رژیم پهلوی ایجاد کرده­اند، اشاره­های فراوانی نموده­اند. حال با توجه به این توضیحات، موضوع اصلی نوشته پیش­رو پیرامون اهداف اصلی این افراد و گروهها از تحریف تاریخ می­باشد.

بزک رژیم پهلوی

با پیروزی انقلاب اسلامی، بتدریج برخی از مخالفان نظام سیاسی تلاشهایی را در جهت تطهیر و پیرایش اقدامات رژیم پیشین یعنی حکومت پهلوی نمودند. این افراد و گروه ها که در داخل و خارج از نظام سیاسی می­باشند، عمدتاً شامل دو دسته هستند. دسته اول کسانی هستند که در رژیم پیشین از جایگاه و یا منافع خاصی برخوردار بوده­اند و با وقوع انقلاب منافع خود را از دست داده و یا در معرض خطر دیده­اند، و دسته دوم نیز کسانی هستند که با هدف رسیدن به اهدافی خاص با رژیم پهلوی مبارزه کردند، اما وقوع انقلاب نتوانست آنها را به اهداف موردنظرشان برساند. از این رو این افراد، با استراتژی بلندمدت تفرقه افکنی و براندازی حکومت، در تلاشند با بهره­گیری از روشهای مختلف، عملکرد رژیم پهلوی را خدماتی مطلوب و صادقانه در نزد مردم  تداعی نمایند.

روش غالب این جریانات مخالف و معاند اسلام، کمرنگ نمودن ضعفها و کاستیهای رژیم پهلوی و پنهان نمودن اشتباهات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی می­باشد. در این روش که معمولاً با استفاده از ابزارهای گسترده و حمایت برخی از کشورهای مخالف جمهوری اسلامی صورت می­گیرد، مخالفان با تحریف واقعیات، به معکوس جلوه دادن حقایق و یا چشم پوشی از برخی رویدادها، اقدام می­نمایند. این در حالیست که علاوه بر اندیشمندان داخلی، بسیاری از تحلیلگران خارجی نیز در نوشته­های خود برناکارآمدی رژیم پهلوی با دامن زدن بر اقداماتی چون وابسته نمودن کشور به بیگانگان، سرکوب مردم و جنبشهای سیاسی- اجتماعی، فقر، خفقان سیاسی و... تأکید نموده اند. آنچه که در این رابطه حائز اهمیت می­باشد، این است که دامنه حرکت این جریان در سالهای اخیر سرعت بیشتری گرفته است؛ چنانچه رهبر انقلاب نیز بارها با اشاره به این موضوع در سخنان خود فرموده­اند: «دشمن به دنبال بزک کردن چهره خاندان منحوس پهلوی است.» به باور رهبر انقلاب، دشمن از این طریق می­کوشد تا این گذشته زشت، پلید و سیاه به گذشته‌ای درخشان و زیبا تغییر یابد و از این طریق نتیجه بگیرند که لزومی به وقوع انقلاب اسلامی برای از بین بردن آن گذشته، وجود نداشته است...1 رهبر انقلاب این اقدامات را بخشی از  پروژه «جنگ نرم» دشمنان و مخالفان نظام می­دانند که با بهره­گیری از آن درصدد دستیابی به اهداف خاص خود هستند.

جنگ نرم و اهداف و تاکتیکهای آن

 

 کالینز جنگ نرم را استفاده طراحی شده از تبلیغات و ابزارهای مربوط به آن برای نفوذ ذر مختصات فکری (فرد، گروه یا کشوری خاص) با توسل به شیوه­هایی خاص دانسته که موجب پیشرفت مقاصد امنیت ملی مجری یا مجریان می­گردد.2 بر این اساس می­توان در تعریفی کلی، جنگ نرم را توانایی تأثیرگذاری بر دیگران با هدف تطمیع یا تحریک آنان با ابزارهایی چون رسانه، کتاب، ماهواره، اینترنت و یا شبکه­های خاص اجتماعی دانست.

حال در سطح افراد و جریانات یا گروههای مختلف، این تعریف به اقدامات دشمنان و مخالفان جمهوری اسلامی با استفاده از تبلیغات جهت تأمین منافع مورد انتظار، اطلاق می­گردد. این روند زمانی آغاز می­گردد که استفاده از روشهای نظامی بنابر دلایل مختلف جهت تخریب و یا نابودی آن نظام میسر نباشد. از این رو با راه انداختن جنگ نرم و تمرکز بر بخش فرهنگی، سعی در تغییر ابعاد آن می­کند.

جنگ نرم با تاکتیک های مختلفی از جمله تلطیف و تنویر، شایعه، دروغ بزرگ، تکرار و...  و ابزارهای غیرنظامی صورت می­گیرد. به نظر می­رسد تاکتیک­های مورد استفاده تحریف کنندگان تاریخ، تلطیف و تنویر و دروغ، تکرار و... می­باشد. از تلطیف و تنویر (مرتبط ساختن چیزی با کلمه ای پر فضیلت) هنگامی استفاده می شود که چیزی را بدون بررسی شواهد بپذیریم و تصدیق کنیم.3

در تاکتیک دروغ نیز که تاکتیکی رایج و قدیمی است، پیام یا پیامهایی که به هیچ وجه رنگ و بوی واقعیت ندارند، جهت فریب دادن افراد یا مخاطبانی خاص، مرتب تکرار می­گردد. البته علاوه بر این تاکتیکها ممکن است بسته به نوع پیام یا مخاطبان، از تاکتیک یا روشهای دیگری نیز استفاده شود.

در این رابطه به نظر می­رسد جنگ نرمی که دشمنان نظام با تحریف واقعیات تاریخی به راه انداخته­اند، با اهداف گوناگونی چون تأثیرگذاری شدید بر افکار عمومی جامعه، ایجاد تشکیک و شبهه در باورهای مردم نسبت به رژیم پهلوی، ناکارآمد جلوه دادن نظام کنونی و نیز خدشه دار نمودن وحدت و همبستگی ملی صورت می­گیرد. در این فرآیند مخاطب مجریان جنگ نرم، مردم به طور عام و نخبگان، دانشگاهیان، و مسئولان به طور خاص هستند.

بر این اساس می­توان گفت: در تحریف تاریخ و بزک رژیم پهلوی، مخالفان تلاش می­کنند تا گذشته­های تیره و تاریک رژیم پهلوی از جمله جنایات و شکنجه­های مردم؛ مخالفان و ناراضیان رژیم، اقدامات خلاف منافع ملی کشور از جمله اعطای حق کاپیتولاسیون، سرسپرده­گی به قدرتهای خارجی، فسادهای اخلاقی و سیاسی، عدم مشروعیت و مقبولیت حکومت وسایر ناکارآمدی­های رژیم نادیده گرفته شود و در مقابل بر موضوعاتی خلاف واقعیت چون پیشرفته بودن کشور در همه ابعاد، وجود آزادی­ و... تأکید شود.

بنابراین می­توان نتیجه گرفت که هجمه برخی از افراد با ابزارهای ارتباطی در رابطه با ایجاد تزلزل در افکار مردم نسبت به رژیم پهلوی، بخشی از پروژه روانی جنگ نرم با هدف تحریف تاریخ و واقعیات آن می­باشد. در این عملیات تلاش می­شود با پررنگ نمودن برخی از فعالیتهای اقتصادی رژیم پهلوی که با رانت نفت صورت می­گرفت، بر بسیاری از جنایات و مفاسد سیاسی و اخلاقی شاه و حکومتش سرپوش گذاشته شود تا شاید بتوانند از قِبَل چنین اقداماتی به اهداف خاص خود چون ایجاد حس بی­اعتمادی نسبت به نظام حاکم، تفرقه افکنی و ایجاد تزلزل در اراده و همبستگی ملی برسند. امروزه، این کار به طور ویژه و در سطحی وسیع توسط رسانه های فارسی زبان مستقر در خارج از مرزهای ایران  در حال انجام است، که سخن گفتن از مصادیق عمل آنها بحثی مجزا را می طلبد.

پی نوشت ها:

1- سخنان مقام معظم رهبری در 20/ 7/94

2- جان ام کالینز، استراتژی بزرگ(اصول و رویه­ها) ترجمه کوروش بایندر، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی وزارت امور خارجه، 1370، ص: 487.

3- ورنر، سورین و تانکارد، جیمز. نظریه های محورهای ارتباطات، ترجمه دکتر علیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 1384، ص: 158.