«پهلوى، رضا شاه. متولد حدود ١٨٧٣. فرزند خانواده‌اى کوچک از اهالى سوادکوهِ مازندران. پدرش ایرانى و مادرش زن قفقازى‌تبارى بود که والدینش پس از الحاق بخش‌هایى از قفقاز به روسیه به موجب عهدنامه ترکمنچاى به ایران پناه آورده بودند. در سن ١٥ سالگى به بریگاد قزاق ایران پیوست و او را به اصطبل‌بانى گماشتند.به تدریج مدارج ترقى را طى کرد و به سبب شجاعت و بى‌باکى‌اش مورد توجه مربیان نظامى روس قرار گرفت، و ظاهراً هرگاه نیرویى براى دستگیرى راهزنان و یا سرکوب آشوب‌ها به هر نقطه از کشور اعزام مى‌شد، او نیز در آن شرکت داشت. در ابتداى جنگ به درجه سرهنگى ترفیع یافته بود، و در سال ١٩٢١ که بریگاد قزاق، که حال به لشگر تبدیل شده بود، در شمال کشور از داشتن افسران روس محروم شد و نیازمند فرماندهى قاطع بود، رضاخان براى این امر انتخاب شد.»

جوان و تاریخ- کافه هنر



رییس بخش امور خاور نزدیکِ وزارت امور خارجه آمریکا، شامل بخشى از گزارش محرمانه آن وزارتخانه است. اترتن از هیو میلارد، دبیر دوم سفارت آمریکا در تهران در سال ١٩٣٠ نام مى‌برد.والاس عزیز؛ عطف به نامه مورخ ٧ آوریل شما دربارۀ گذشته شاه ایران، در زیر بخشى از زندگینامه بسیار محرمانه‌اى که سفارت با لطف خود در حق اینجانب اجازه تهیه رونوشت از آن را داده، و به موضوع نامه مربوط مى‌شود، ایفاد مى‌گردد.«پهلوى، رضا شاه. متولد حدود ١٨٧٣. فرزند خانواده‌اى کوچک از اهالى سوادکوهِ مازندران. پدرش ایرانى و مادرش زن قفقازى‌تبارى بود که والدینش پس از الحاق بخش‌هایى از قفقاز به روسیه به موجب عهدنامه ترکمنچاى به ایران پناه آورده بودند. در سن ١٥ سالگى به بریگاد قزاق ایران پیوست و او را به اصطبل‌بانى گماشتند.به تدریج مدارج ترقى را طى کرد و به سبب شجاعت و بى‌باکى‌اش مورد توجه مربیان نظامى روس قرار گرفت، و ظاهراً هرگاه نیرویى براى دستگیرى راهزنان و یا سرکوب آشوب‌ها به هر نقطه از کشور اعزام مى‌شد، او نیز در آن شرکت داشت. در ابتداى جنگ به درجه سرهنگى ترفیع یافته بود، و در سال ١٩٢١ که بریگاد قزاق، که حال به لشگر تبدیل شده بود، در شمال کشور از داشتن افسران روس محروم شد و نیازمند فرماندهى قاطع بود، رضاخان براى این امر انتخاب شد.» در گزارش فوق به این مطلب که شاه قبلاً «اصطبل‌بان سفارت بریتانیا در تهران بود» اشاره‌اى نشده است. میلارد مى‌گوید که وقتى در تهران بوده از شخصى به نام ویلکینسن، که به گمان او رئیس بانک شاهنشاهى ایران بود، مى‌پرسد که آیا حقیقت دارد که شاه زمانى که قزاق بوده در بیرون بانک نگهبانى مى‌داده و یک عکس هم در حال نگهبانى از او هست، و او نیز این مطلب را تأیید مى‌کند. میلارد همچنین مى‌گوید که عکس دیگرى هم از شاه در حال نگهبانى جلوى دَرِ سفارت بریتانیا وجود دارد. البته میلارد خودش هیچ یک از عکس‌هاى فوق را ندیده بود. او همچنین مى‌گوید که آشپز ایرانى‌اش گفته است که قبلاً (احتمالاً قبل از جنگ) آشپز دوم سفارت آلمان بوده و چند بار در شب‌هاى سرد، وقتى که سفارت میهمانى داشته، براى رفیق قدیمى‌اش، رضاخان، که جلوى دَرِ سفارت نگهبانى مى‌داده، یک فنجان قهوه فرستاده است