"زاپاتا" از رهبران برجسته قیام بزرگ مردم مکزیک علیه رژیم دیکتاتورى "پورفیریو دایاز "به شمار مى آید که در سال ۱۹۱۰ آغاز شد.به واسطه نقش موثرى که او در جریان انقلاب داشت به یکى از قهرمانان ملى مکزیک بدل شد و به همین دلیل جنبش انقلابى که از ایالت "چیاپاس "مکزیک آغاز شد را به احترام او "زاپاتیستا" یا "زاپاتیستاس" مى خوانند.

"زاپاتا" از رهبران برجسته قیام بزرگ مردم مکزیک علیه رژیم دیکتاتورى "پورفیریو دایاز "به شمار مى آید که در سال ۱۹۱۰ آغاز شد.به واسطه نقش موثرى که او در جریان انقلاب داشت به یکى از قهرمانان ملى مکزیک بدل شد و به همین دلیل جنبش انقلابى که از ایالت "چیاپاس "مکزیک آغاز شد را به احترام او "زاپاتیستا" یا "زاپاتیستاس" مى خوانند."زاپاتا" در اواخر سال 1910 میلادی با شعار آزادی و زمین سلاح را بدست گرفت و با لشکر ی از سرخپوستان حق طلب به تصرف اراضی غصب شده مردم پرداخت .زاپاتا هنگامیکه "فرانسیسکو مادرو" رییس جمهور مکزیک را اصلاحگر می دانست از او حمایت میکرد اما زمانیکه برنامه اصلاحی خود را اعلام کرد با مخالفت و کار شکنی "مادرو" روبرو شد .به همین علت ، برای دفاع از برنامه اصلاحات ارضی خود برضد "مادرو" قیام کرد و اراضی وسیعی را به نفع مردم از دست غاصبان خارج ساخت ولی دشمنان متحد زاپاتا عاقبت با حیله و نیرنگ او رابه قتل رساندند.او در سن ۳۰ سالگى به فرماندهى نیروهاى دفاعى روستایش منصوب شد و او را به سخنگو و نماینده هم ولایتى هایش بدل کرد.او اصالتاً از دو نژاد اسپانیایى و آمریکاى لاتین بود و مکزیکى خالص به حساب نمى آمد خیلى زود براى احقاق حقوق مهاجران سرخپوست وارد بحث و جدل و در نهایت درگیرى شد.در سال ۱۹۱۹ میلادی (۱۲۹۷ خورشیدی)، زاپاتا با اینکه ژنرال "پابلو گونزالس" و ستوان او، سرهنگ "خسوس گواخاردو" با دقت در کمین او بودند توانست از دست آنها فرار کند.برای به دام انداختن زاپاتا، "گونزالس" از "گواخاردو" خواست وانمود کند که پشت به دولت کرده و می خواهد تا علیه دولت عمل نموده و به ارتش زاپاتا بپیوندد."گواخاردو" این پیشنهاد را قبول کرد و برای این که این فرار از دولت واقعی به نظر آید با همکاری "گونزالس" به یک پایگاه فدرال (دولتی) حمله و ۵۷ سرباز را در آنجا قتل عام کرد.زاپاتا پس از واقع شدن این حادثه و اطمینان یافتن از "گواخاردو"، از وی خواست تا جلسه ای ترتیب دهد تا با او سخن بگوید.در تاریخ ۱۰ آوریل ۱۹۱۹ میلادی ، "گواخاردو" برای این جلسه زاپاتا را به اِسیندا دِ سَن خوان (در شهر چینامِکا دعوت کرد.وقتی که زاپاتا وارد به مکان ملاقات شد مردان "گواخاردو" که در کمین بودند او را به گلوله بستند و کشتند.بدن بیجان زاپاتا به شهر کواوتلا برده شد تا مرگ زاپاتا ثابت شود. گفته می شود که به مردانی که زاپاتا را کشتند تنها نیمی از آنچه به آنها وعده داده شده بود پرداخت شد.