کافه تاریخ - جنگ انگلیسی ، آلمانی در ایران اشغال شده

سی ام ژوئن 1916 (نهم تیرماه و در جریان جنگ جهانی اول) نیروهای انگلیسی (عمدتا هندی) به فرماندهی ژنرال «پرسی سایکس (که برای ما تاریخ هم نوشت و دهها سال، حتی در دانشکده های ما به دانشجویان تلقین می شد که به کتاب او استناد کنند!)» به نام راندن آلمانیها و نیروهای هوادارشان از منطقه تحت نفوذ انگلستان در ایران (جنوب و جنوب شرقی کشور) وارد شهر کرمان شدند و آلمانیها که مورد حمایت نیروی ژاندارم و گروهی از مردم محل بودند منطقه را تخلیه کردند. نظامیان ژنرال پرسی سایکس قبلا با کشتی از هند به بندر عباس منتقل شده بودند. عوامل آلمان که به منظور کوتاه کردن دست انگلستان از ایران و سپس هند، از آغاز جنگ جهانی اول دست به جمع آوری هوادار در ایران و غرب هند (پاکستان کنونی) زده بودند، در ایران از عنوان دلنشین «همنژادی» و این که انگلیسی ها عامل و باعث همه بدبختی های ایرانیان بوده اند برای نفوذ در قلبها استفاده می کردند و در نقاط دیگر، مخصوصاً در میان مسلمانان شبه قاره هند (پاکستانی های فعلی و ...) حتی رواج داده بودند که ویلهلم دوم امپراتور آلمان مسلمان شده، به مکه رفته و او را «حاجی ویلهلم!» خطاب می کردند و مدعی بودند که در این جنگ، آلمان متحد نظامی خلیفه مسلمین (سلطان عثمانی) است، و انگلیسی ها به منظور خنثی کردن تأثیر این تبلیغ (پروپاگاندا)، می گفتند که خلیفه مسلمین باید از خاندان نبوت باشد و سلطان عثمانی از نژادی دیگر است .در کرمان، سیلر Seiler، زوگمایر Zugmayer و گریزینگر Gerizinger گردانندگان هوادارن آلمان بودند که کنسول انگلستان در این شهر را مجروح کرده و شعبه بانک شاهی (بانک متعلق به انگلستان) را مصادره کرده بودند .در اصفهان، ریاست آنان با پوگین Pugin بود که کنسول روسیه در این شهررا کشته بودند و در شیراز سرهنگ «او کونور O;Conor» انگلیسی را ربوده بودند. مغز اصلی بسیج ایرانیان بر ضد نیروهای متحدین (روسیه و انگلستان) یک اعجوبه آلمانی به نام «ویلهلم واسموس Wilhelm Wassmuss» بود که در تهران با زرنگی و دادن رشوه و وعده های شیرین سیاستمداران (نمایندگان مجلس و سران احزاب و معتمدان محلی) را به حمایت از آلمان جلب می کرد و افسران سوئدی ژاندارمری ایران را در کنار آلمان قرار داده بود و ایرانیان مخالف انگلستان و روسیه را مسلح ساخته و تحت فرماندهی ژنرال «کاونیتس Kaunitz» آتاشه نظامی آلمان در تهران قرار داده بود که این ژنرال در جریان عملیات نظامی ژاندارمهای ایران بر ضد سواره نظام روسیه در کرمانشاه ناپدید شد. واسموس قبلا بوشهر و استان فارس ماموریت دیبلماتیک داشت ایران در آستانه جنگ جهانی اول اعلام بیطرفی کرده بود، ولی توان نظامی قابل ملاحظه ای نداشت که از ورود نیروهای دو اتحادیه متخاصم به وطن جلوگیری کند. عثمانی که در کنار آلمان بود 15 ژانویه 1915 تبریز را تصرف کرد که روسیه نیرو فرستاد و عثمانی را اخراج کرد. تازه میان آلمان و عثمانی (ترکیه) هم توافق نظر نبود. عثمانی خواهان رسانیدن خود به آسیای میانه و ایجاد اخلال برضد تزار روسیه از آنجا بود بود و آلمان نقشه تصرف میدانهای نفتی ایران و پالایشگاه آبادان از یک طرف و رخنه به هند و طرد انگلستان از این سرزمین پهناور را از سوی دیگر، در سر داشت. روسیه و انگلستان هم نیات مختلف داشتند؛ انگلستان «فرمانفرما» را که دوست خود می پنداشت نخست وزیر می کرد و روسیه او را بر می داشت و سپهسالار را که هواخواهش بود بر جای او می نشاند و ....جمع نیروهای روسیه در ایران شش هزار و انگلستان چهار هزار تن بود و ایران نیرویی به این شمار نداشت که حاکمیت و امنیت داخلی خود را حفظ کند. این درگیری ها در پایان سال 1916 ظاهرا به سود روسیه و انگلستان پایان یافت و موفق شدند که نفوذ آلمان و عثمانی را به حد اقل کاهش دهند. انگلستان به منظور دور ساختن عثمانی از میدانهای نفتی، در عراق نیرو تازه نفس پیاده کرد و به سوی بغداد پیش رفت و ....دولت انگلستان که در پایان جنگ جهانی اول بر عراق و سایر مستملکات عثمانی در شبه جزیرة العرب استیلا یافته بود سپس طبق سیاست خاص خود در آنها تغییراتی به وجود آورد که مسائل جاری از جمله قضیه عراق و مسئله اعراب و اسرائیل و ... نتیجه آن است. به علاوه، رویدادهای خاورمیانه و درگیری های افغانستان، نشان می دهد که استراتژی انگلستان در قبال منطقه نسبت به آن زمان تغییر چندان نکرده و از طریق تلقین به دولت واشنگتن و سیاست رسانه ای آن را فعال نگهداشته است.