روز هجدهم شوال ١٣٣٣، مشهدى على‌اکبر، کلانتر طایفه ده بزرگى از طوایف بزرگ قشقائى، با سى چهل سوار داوطلبانه به سوى برازجان حرکت کرد تا به جنگ علیه انگلیسى‌ها بپردازد. وى از سوى اهالى مشایعت شد، مردم سینه‌زنان و همراه با دسته موزیک او را بدرقه کردند.

جوان و تاریخ- سبک زندگی



روز هجدهم شوال ١٣٣٣، مشهدى على‌اکبر، کلانتر طایفه ده بزرگى از طوایف بزرگ قشقائى، با سى چهل سوار داوطلبانه به سوى برازجان حرکت کرد تا به جنگ علیه انگلیسى‌ها بپردازد. وى از سوى اهالى مشایعت شد، مردم سینه‌زنان و همراه با دسته موزیک او را بدرقه کردند. علماى فارس از حبیب‌الله قوام‌الملک شیرازى خواستند در این زمینه به کمک مردم دشتستان بشتابد، اما او پاسخ داد:خدمت حضرات حجج اسلام، رقیمۀ شریفه شریعتمداران عالى زیارت شد، اینکه این بنده را نسبت به واقعه بوشهر و مدافعه و مقابله با متجاوزین دعوت فرموده‌اند، قبل از اینکه نامه مبارک برسد نظر به وظیفۀ وجدانى و ایمانى و نوکرى خود تلگرافى به وکلاى محترم فارس و دیگرى به مقام ریاست‌وزرا عرض نموده و تکلیف خواسته‌ام که هنوز جوابى زیارت نشده است، ولى در این موقع چنانچه فرموده‌اند مراعات مقام نوکرى و رسمى خود را نمى‌نمایم. بنده نیز خود را مقید نداشته اطاعت اوامر آن ذوات محترم را فرض و واجب مى‌شمارم اما با این عجله که فرموده‌اند مگر خود بنده تنها با مختصر اجزا که دارم شرفیاب شوم والّا لازم است رؤساى ایلات را بخواهم و در مقام شور و مشورت و تدارکات امر برآیم و این هم دوستانه و مِن غیر تحکم خواهد بود زیرا که آن ساعت که بنده قید نوکرى دولت و رعیت را از خودم بردارم تحکمى ندارم عَلى اىُّ حالٍ سر و جان را نتوان گفت که مقدارى هست؛ هر چه زودتر ممکن شود براى شهر حرکت مى‌نمایم. حبیب‌الله. به این شکل حبیب‌الله قوام از پیوستن به مردم اجتناب کرد. همزمان در مسجد نو شیراز تجمعى بر پا شد، درست در آن روز بود که خبر رسید ناصردیوان کازرونى صبح و عصر با مردم در مسجد نو حضور مى‌یابد و اینان در تدارک تفنگچى هستند تا به برازجان روانه دارند.برخلاف قوام‌الملک شیرازى، صولت‌الدوله قشقائى آمادگى خود را براى پیوستن نیروهایش به جنبش تنگستانى‌ها اعلام کرد. او نوشت با اینکه اعلان بى‌طرفى ایران را داراى اشکال مى‌دانسته اما در آن زمان به احترام حکم دولت مرکزى هیچ حرکتى نکرده است، اما امروز که احکام علما به مقاومت در برابر نیروهاى انگلیس صادر شده، او هم آمادگى خود را اعلام مى‌دارد: ساحت مقدس مجلس دارالشوراى کبرى شیدالله ارکانه، البته اوضاع بوشهر و دشتستان را به خوبى مستحضر مى‌باشند. اوّل بهار که شروع به اوضاع جنوب شد هیجان خلق و احکام حجج اسلام را به ملّت و دولت عرض نموده و براى خود تکلیف خواست، حکم و تأکید در حفظ بى‌طرفى فرمودند، با این‌که کمال اشکال را داشت به هر نحو بود اوامر دولت را به انجام رسانیده، حکم جهاد از عموم حجج اسلام رسیده و مردم همه در هیجان مى‌باشند که امکان جلوگیرى نیست، کابینه هم که مدت‌هاست منحل شده است وکلاى محترم که زمام ملّت را در دست داشته حالا که کابینه نیست البته زمام دولت و ملّت را هر دو در دست دارند، استرحام مى‌نماید که جواب فورى و تکلیف قطعى بنده را معین فرمایید والّا رشتۀ امور بالمرّه از کف خواهد رفت. اسماعیل قشقائى.