خان در عصر قاجاریه شبح سیاسی و اجتماعی مهمی است. به همین جهت تحلیل فرهنگی آن ضرورت دارد. خان نهاد اجتماعی وارداتی است که با اقوام وحشی و بیان گرد به ایران آمده است...

جوان و تاریخ- سبک زندگی



معمولا فرهنگ و تمدن ایران به عنوان فرهنگی اصیل می شناسند که همه فرهنگ ها و نهادهای مهاجمی که به آن وارد شده اند، در آن هضم شده و از بین رفته اند. اما واقعیت این است که فرهنگ ایران تا حد زیادی نیز از فرهنگ بیگانه تاثیر پذیرفته است و نقش هایی در تاریخ ایران ایجاد شد که برآمده از همین اقوام مهاجم است. من جمله نقش خان و شیخ:

«خان در عصر قاجاریه شبح سیاسی و اجتماعی مهمی است . به همین جهت تحلیل فرهنگی آن ضرورت دارد. خان نهاد اجتماعی وارداتی است که با قوم وحشی و بیان گرد مغول که زندگی ایلی خاص خود را داشتند به ایران آمده و به صورت بخشی از فرهنگ قوم غالب اشاعه یافته است؛ چنان که عنوان شیخ نیز با تازیان به ایران امده است. پیش از آن در پارس که مرکز حکومت و تمدن سیاسی ایران بوده است عنوان بزرگان طایفه ها کی بوده است . در کی قباد و کی کاوس و کی خسرو، کی جزئی از اسم نیست ، بلکه پیشوندی است که نمایانگر عنوان اجتماعی انها است. این عنوان هنوز هم در زاگرس میانی، در کوه- گیلویه حفظ شده است. نام هایی چون کی لهراس و کی اردشیر و کی عطا هنوز هم در میان بویراحمدها و طایفه های دیگر آن دیار دیده می شود.»1

1-عزیز کیاوند، سیاست، حکومت و عشایر، تهران، انتشارات صنم، 1380، ص 45-46