اپریل سال 693 پیش از میلاد (در بیشتر کتابهای تاریخ عهد باستان؛ 17 اپریل)، و پیش از تاسیس یک دولت واحد در ایران، ارتش آشور بانیپال (حکمران مناطقی در شرق مدیترانه به پایتختی نینوا ـ موصل ـ در شمال عراق امروز) شهر شوش را متصرف شد و ویران ساخت.

اپریل سال 693 پیش از میلاد (در بیشتر کتابهای تاریخ عهد باستان؛ 17 اپریل)، و پیش از تاسیس یک دولت واحد در ایران، ارتش آشور بانیپال (حکمران مناطقی در شرق مدیترانه به پایتختی نینوا ـ موصل ـ در شمال عراق امروز) شهر شوش را متصرف شد و ویران ساخت. دولت همدان [دولت طایفه ایرانی ماد ساکن مناطقی از محور ری در جهت غرب ایرانزمین] چند دهه بعد با کمک دولت بابل (به مرکزیت جنوب عراق امروز)، دولت ستمگر آشور را که به صورت یک امپراتوری درآمده بود برانداختند و از صفحه روزگار پاک کردند.دولت همدان سپس چند گروه ایرانی [از طایفه ماد]را به سرزمین آشور منتقل کرد و در آنجا سکنی داد تا مانع احیاء آن دولت ستمگر شوند و کردهای عراق، ترکیه و سوریه فرزندان همان مادها هستند که فرهنگ ایرانی خودرا همچنان حفظ کرده اند.شوش در دوران هخامنشیان بازسازی و پایتخت اداری و زمستانی ایران شد و کاخ آپادانا در آن بنا گردید. داریوش بزرگ پس از ساختن آپادانا در شوش، بر یک لوح سنگی این جمله را نوشت که به یادگار مانده است: «به نام اهورامزدا، من این کاخ را در شوش ساختم». کار ساختن کاخ در سال 521 پیش از میلاد پایان یافت. شهر شوش در 110 کیلومتری شمال اهواز و 280 کیلومتری جنوب خرم آباد قراردارد.در زیر نیز تصویر سنگنبشته حاوی دعای جاودانی داریوش برای میهن آمده است که در تخت جمشید بر جای مانده است: