در خمین در مکتبخانه مرحوم ملّا ابو القاسم تحصیل شروع و نزد مرحوم آقا شیخ جعفر و مرحوم میرزا محمد (افتخار العلماء) درسهاى ابتدایى، سپس در خلال آن نزد مرحوم حاج میرزا محمد مهدى (دایى) مقدمات شروع و نزد مرحوم آقاى نجفى خمینى منطق شروع و نزد حضرت عالى «۱» ظاهراً «سیوطى» «۲» و «شرح باب حادى عشر» «۳» و منطق و مسلماً در «مُطَوّل» «۴» مقدارى.

آنچه ذیلاً می آید فرازهایی از زندگی حضرت امام خمینی(س) به قلم خود ایشان و به درخواست آیت الله پسندیده برادر حضرت امام نگاشته شده است:

بسمه تعالى

به حسب شناسنامه شماره ۲۷۴۴ تولد ۱۲۷۹ شمسى در خمین. اما در واقع ۲۰ جمادى الثانى ۱۳۲۰ هجرى قمرى، تاریخ قطعى تولد ۲۰ جمادى الثانى مطابق اول مهر ۱۲۸۱ شمسى است.

نام خانوادگى: مصطفوى

پدر: آقا مصطفى

مادر: خانم هاجر- دختر مرحوم آقا میرزا احمد مجتهد خوانسارى الاصل و خمینى المسکن. صدور در گلپایگان به وسیله صفرى نژاد رئیس اداره آمار ثبت گلپایگان.

در خمین در مکتبخانه مرحوم ملّا ابو القاسم تحصیل شروع و نزد مرحوم آقا شیخ جعفر و مرحوم میرزا محمد (افتخار العلماء) درسهاى ابتدایى، سپس در خلال آن نزد مرحوم حاج میرزا محمد مهدى (دایى) مقدمات شروع و نزد مرحوم آقاى نجفى خمینى منطق شروع و نزد حضرت عالى «۱» ظاهراً «سیوطى» «۲» و «شرح باب حادى عشر» «۳» و منطق و مسلماً در «مُطَوّل» «۴» مقدارى.

در اراک که سنه ۱۳۳۹ قمرى براى تحصیل رفتم نزد مرحوم آقا شیخ محمد على  بروجردى «مطوّل» و نزد مرحوم آقا شیخ محمد گلپایگانى «منطق» و نزد مرحوم آقا عباس اراکى «شرح لمعه» «۵» پس از هجرت به قم به دنبال هجرت مرحوم آیت اللَّه حاج شیخ عبد الکریم- رحمة اللَّه علیه- ظاهراً هجرت ایشان رجب ۱۳۴۰ قمرى بود، هجرت آیت اللَّه حائرى به قم، رجب ۱۳۴۰ و نوروز ۱۳۰۰ شمسى است- تتمه «مطوّل» را نزد مرحوم ادیب تهرانى موسوم به آقا میرزا محمد على و «سطوح» «۶» را نزد مرحوم آقاى حاج سید محمد تقى خوانسارى مقدارى یا بیشتر نزد مرحوم آقا میرزا سید على یثربى کاشانى تا آخر «سطوح» و با ایشان به درس خارج مرحوم آیت اللَّه حائرى حاج شیخ عبد الکریم مى رفتیم و عمده تحصیلات خارج نزد ایشان بوده است و فلسفه را مرحوم حاج سید ابو الحسن قزوینى و ریاضیات، «هیئت»، «۷» حساب نزد ایشان و مرحوم آقا میرزا على اکبر یزدى «۸» و عمده استفاده در علوم معنوى و عرفانى نزد مرحوم آقاى آقا میرزا محمد على شاه آبادى بوده است.

پس از وفات مرحوم آقاى حائرى با عده اى از رفقا بحث داشتیم تا آنکه مرحوم آقاى بروجردى- رحمه اللَّه- به قم آمدند براى ترویج ایشان به درس ایشان رفتم و استفاده هم نمودم و از مدتها قبل از آمدن آقاى بروجردى عمده اشتغال به تدریس «معقول» «۹» و «عرفان» و سطوح عالیه اصول و فقه بود. پس از آمدن ایشان به تقاضاى آقایان مثل مرحوم آقاى مطهرى به تدریس خارج فقه مشغول شدم و از علوم عقلیه بازماندم و این اشتغال در طول اقامت قم و مدت اقامت نجف مستدام بود، و پس از انتقال به پاریس از همه محروم و به امور دیگر اشتغال داشتم که تا کنون ادامه دارد. نام عیال این جانب خدیجه ثقفى معروف به «قُدس ایران» متولد ۱۲۹۲ شمسى، صبیه حضرت آقاى حاج میرزا محمد ثقفى تهرانى. تاریخ ازدواج ۱۳۰۸، فرزند اول:

مصطفى، متولد ۱۳۰۹ شمسى، سه دختر در قید حیات با یک پسر: احمد متولد ۱۳۲۴، دختران به ترتیب سن: صدیقه، فریده، فهیمه، سعیده و بعد از احمد: لطیفه، آخرین فرزند در حیاتِ احمد.

 

رجال شناسی