در اثر همراهی و مساعدت رضاشاه دولت آلمان هیتلری نیز موفق به کسب مقام مهمی در اقتصاد کشور شد چنان که در آستانه سال 1941(1319 شمسی) سهم آلمان در تجارت خارجی ایران بالغ بر 5/45 تا 48 درصد گردید.

کشور ما در دورة رضاشاه، همچنان به صورت زایدة مولد مواد خام به بازارهای جهانی سرمایه‌داری باقی ماند و صنایع ملی سبک که تازه پا به عرصة وجود گذاشته بود فقط توانست سهم ناچیزی از نیازهای مردم را تأمین کند. به علاوه این صنایع از نظر تجهیزات فنی کاملاً وابسته به تجهیزات و وسایلی بود که از خارج وارد می‌گردید و کار آنها نیز تابع خدمات کارشناسان خارجی مخصوصاً آلمانی بود.

لذا در عین حال که ایران هنوز به طور عمده به صورت میدان فعالیت سیاست استعماری انگلستان باقی مانده بود، در اثر همراهی و مساعدت رضاشاه دولت آلمان هیتلری نیز موفق به کسب مقام مهمی در اقتصاد کشور شد چنان که در آستانه سال 1941(1319 شمسی) سهم آلمان در تجارت خارجی ایران بالغ بر 5/45 تا 48 درصد گردید. لکن مؤسسات صنعتی که بتواند به ساختن وسایل تولید بپردازند، در کشور ایجاد نشد و در اجرای طرح کارخانه ذوب‌آهن، که در دورة رضاشاه سفارش آن به آلمان داده شده بود، به هیچ وجه شرایط ضروری جهت برقراری و ادامة کار آن منظور نشد.

زیرا کارخانه ذوب‌آهن اصولاً باید در مراکزی نصب گردد که تأمین سنگ آهن از آن مراکز به طور متوسط برای مدت پنجاه سال ممکن شود. حال آنکه در کرج، که به منظور نصب کارخانه ذوب‌آهن در نظر گرفته شده بود، ذخیرة سنگ آهن اساساً وجود نداشت.

برگرفته از کتاب گذشته چراغ راه آینده، ص29-28)