روز 23 تیر 1357«هرالد تریبون» نوشت: در حالی که عملکرد ساواک به ویژه در مورد شکنجه زندانیان سیاسی همواره مورد انتقاد بوده، سیا ارتباط خود با این سازمان را ادامه داده و «نیویورک تایمز» نیز نوشت: در حال حاضر بیش از دویست و پنجاه افسر ایرانی در آمریکا فنون سرکوبی تظاهرات و اعمال شکنجه بر زندانیان سیاسی و مردم را فرا می گیرند.

جوان و تاریخ- تاریخ شفاهی



روز 23 تیر 1357«هرالد تریبون» نوشت: در حالی که عملکرد ساواک به ویژه در مورد شکنجه زندانیان سیاسی همواره مورد انتقاد بوده، سیا ارتباط خود با این سازمان را ادامه داده و «نیویورک تایمز» نیز نوشت: در حال حاضر بیش از دویست و پنجاه افسر ایرانی در آمریکا فنون سرکوبی تظاهرات و اعمال شکنجه بر زندانیان سیاسی و مردم را فرا می گیرند.

در همان روز دو روزنامه پرتیراژ آمریکا در گزارش های مستندی به ارتباط گسترده ساواک با سازمان سیا اشاره کردند. هرالد تریبون مقاله ای را به قلم نیکلاس گیج با عنوان «صادرات ایالات متحده و امنیت شاه» چاپ کرد. در بخشی از این مقاله آمده است: کوشش در مورد سیاست های آزاد سازی تا جایی به عمل می آید که با اهداف شاه مغایرتی ایجاد نکند و این بدان علت است که ایران یکی از کشورهایی است که بیش از حد از ایالات متحده کالا وارد می کند. ایالات متحده همچنین شاه را در ایجاد و سازمان دهی  و تجهیز نیروهای امنیتی، به ویژه ساواک یاری کرده است. این مقاله می افزاید: ساواک که توسط سازمان سیا در سال 1957 (1335) تشکیل گردید، افراد خود را تحت برنامه های گوناگون در آمریکا آموزش داده و این وضع تا اواخر دهه 1960 ادامه داشته است. این در حالی است که تلاش های ساواک همواره مورد انتقاد قرار داشته است. این انتقاد که بیشتر به شکنجه زندانیان سیاسی برمیگشت، مقامات آمریکایی را وادار کرد تا کمک ها را متوقف سازند. اما سیا تماس نزدیک خود را با ساواک حفظ کرده است و اغلب در عملیات مشترکی که کشورهای جهان سوم، به ویژه شوروی، عراق و افغانستان را شامل می شود همکاری می کنند.

نیکلاس گیج افزوده است: در حال حاضر پنجاه مامور سیا در شعبه این سازمان در ایران فعالیت دارند و قرار است دست کم یکصد تن از کارشناسان بازنشسته ضد جاسوسی برای شرکت های خصوصی ایالات متحده که برای ایجاد عملیات یک شبکه کنترل پیچیده مکالمات رادیویی در خدمت ایران هستند، بر آن ها اضافه شود. این که این کارشناسان چگونه بازنشسته شده اند خود جای سوال دارد. ایران از زمانی که دولت ترکیه پایگاه های سیا را در کشور خود تعطیل کرد، مهم ترین پایگاه سیا برای رهبری، جمع آوری و ضبط علایم رادیویی اتحاد شوروی، عراق و افغانستان بوده است. یکی از هدف های اصلی سیا در داخل ایران، نظارت بر وفاداری نیروهای مسلح نسبت به شاه است، و با این که در مورد افسران ارشد شکی وجود ندارد اطمینان کمتری در مورد وفاداری افسران جوان تر دیده می شود.

برگرفته از: روز شمار انقلاب اسلامی، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، مدخل 23، تیر1357