الفردوس المفقود (بهشت گمشده) تعبیری است درباره اندلس که در ادبیات عرب بسیار به چشم می خورد و احمد عبد الرحمن علی سماوی اقتصاددان و سیاستمدار یمنی نیز کتابی به نام رحله إلى الفردوس المفقود (الأندلس) فی أدب الرحلات (بیروت: دار الفکر المعاصر، ۱۴۰۷) دارد که هم شرح سفر وی به اسپانیا است و هم گردآوری اطلاعات درباره دوران اسلامی تاریخ اندلس از کتب تاریخ و سفرنامه ها. امروزه اندلس (به اسپانیایی: Andalucía) به مرکزیت سبیا (به اسپانیایی: Sevilla) یکی از ۱۷ بخش خودمختار کشور اسپانیا است، در ادامه تصاویری از اندلس ارائه شده که خود گویای آن است که چرا اندلس را بهشت گمشده نام داده اند.