میر جعفر پیشه‌وری، به دستور مستقیم روس‌ها، برپایی فرقه‌ی دموکرات آذربایجان و حکومت خودمختار را در آذربایجان اعلام کرد.

با توجه به اشغال ایران توسط قوای متفقین در جریان جنگ جهانی دوم، ارتش سرخ که در شمال ایران استقرار یافته بود؛ با زیرپا گذاشتن مفاد کنفرانس تهران، حاضر به خروج از ایران نشد و با استفاده از حضور ارتش خود در ایران به دنبال تحقق اهداف استعماری خود بود. روسها در این راستا دو هدف را در دستور کار خود قرار دادند؛ تجزیه آذربایجان و شمال کردستان در راستای وصیت‌نامه‌ی پتر و الحاق این سرزمین‌ها به سرزمین خویش (هم چون دیگر بخش های جدا شده از ایران در قراردادهای گلستان و ترکمنچای) و نیز گرفتن امتیاز نفت شمال و در نتیجه گستراندن بساطی به مانند انگلیس‌ها در جنوب ایران . از این‌رو، روز 21 آذر1324 میر جعفر پیشه‌وری، به دستور مستقیم روس‌ها، برپایی فرقه‌ی دموکرات آذربایجان و حکومت خودمختار را در آذربایجان اعلام کرد. چندی پس از آن، قاضی محمد نیز به دستور روس‌ها، با اعلام فرقه‌ی دموکرات کردستان در راستای تجزیه‌ی بخشی از مناطق کردنشین، در مهاباد اعلام جمهوری کرد. در گالری حاضر، فعالیت حزب دمکرات کردستان را به تصویر می کشد.