پروردگار با عظمت در آن ماه به بندگانش مباهات مى‏‌کند و از عرش خویش به روزه‏ داران و عبادت‏ کنندگان خود نظر مى‌‏افکند، و در برابر حاملان عرش خود به آنها مباهات مى‌کند.

ابن عباس روایت کرده است که رسول خدا حضرت محمد صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم در حالى که یارانش از فضیلت ماه شعبان سخن مى‌‏گفتند فرمود: شعبان ماه شریفى است، و آن ماه من است، و فرشتگانى که حامل عرشند آن را بزرگ مى‌‏دارند و حقّش را مى ‏شناسند.
و آن ماهى است که در آن روزی مؤمنان به خاطر ماه رمضان افزون مى‌‏شود، و بهشت، زینت و آراسته مى‌گردد.
و به این جهت نامش را شعبان گذاشتند که روزی‌هاى مؤمنان در آن تقسیم مى‌شود، و آن، ماه عمل است، و در آن هر حسنه‏‌اى هفتاد برابر مى‌‏شود، و سیئه پاک و گناهان آمرزیده مى‏ گردد، و عمل نیک، مورد قبول قرار مى ‏گیرد.
پروردگار با عظمت در آن ماه به بندگانش مباهات مى‏‌کند و از عرش خویش به روزه‏ داران و عبادت‏ کنندگان خود نظر مى‌افکند، و در برابر حاملان عرش خود به آنها مباهات مى‌کند.

در این هنگام، حضرت علىّ بن ابى‌طالب علیه السّلام از جا برخاست و عرض کرد: پدر و مادرم به فدایت اى رسول خدا! فضایل این ماه را بیشتر بیان کنید، تا میل به روزه گرفتن و عبادت کردن در این ماه، در ما افزون شود، و به تهجّد و شب‏ زنده ‏دارى بپردازیم.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: هر کس روز اول ماه شعبان را روزه بگیرد خداوند براى او هفتاد حسنه مى‏ نویسد، و هر حسنه‏اى برابر با (ثواب) یک سال عبادت است.

 و هر کس دو روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، گناهانى که باعث نابودى اویند، آمرزیده مى ‏شوند.

 و هر کس سه روز در ماه شعبان را روزه بدارد، هفتاد درجه در بهشت از درّ و یاقوت براى او بالا برده خواهد شد.

 و هر کس چهار روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، در روزى او گشایش حاصل مى ‏شود.

 و هر کس پنج روز از ماه شعبان را روزه بدارد، خداوند محبّت او را در دلهاى مردم قرار مى‏دهد.

 و هر کس شش روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، خداوند هفتاد نوع بلا را از او دور مى ‏سازد.

 و هر کس هفت روز از ماه شعبان را روزه بدارد، از ابلیس و دستیارانش و وسوسه‌‏ها و اشارات وسوسه انگیز وى در امان مى‏‌ماند.

 و هر کس هشت روز از ماه شعبان را روزه بگیرد از دنیا رحلت نمى‏کند مگر آنکه از آب چشمه حوضهاى قدس سیراب شود. ( ... حَتَّى یُسْقَى مِنْ حِیَاضِ الْقُدْسِ)

 و هر کس نه روز از ماه شعبان را روزه بگیرد منکر و نکیر به هنگام سؤال، با وى مهربان و با عطوفت خواهند بود.

 و هر کس ده روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، خداوند قبر او را هفتاد ذراع در هفتاد ذراع وسعت مى ‏دهد.

 و هر کس یازده روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، یازده مناره از نور بر فراز قبرش نصب مى ‏شود.

 و هر کس دوازده روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، هفتاد هزار فرشته هر روز او را در قبرش زیارت مى ‏کنند تا زمانى که در صور بدمند.

 و هر کس سیزده روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، فرشتگان هفت آسمان براى او طلب آمرزش مى ‏کنند.

 و هر کس چهارده روز از ماه شعبان را روزه بدارد به چهار پایان و درندگان حتّى ماهیان دریاها الهام مى ‏شود که براى او طلب آمرزش کنند.

 و هر کس پانزده روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، پروردگار عزیز و مقتدر او را مورد خطاب قرار مى ‏دهد که: به عزّتم قسم که تو را در آتش نمى ‏سوزانم.

 و هر کس شانزده روز از ماه شعبان را روزه بدارد، هفتاد دریاى آتش براى او خاموش مى ‏شود.

 و هر کس هفده روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، تمام درهاى آتش به روى او بسته خواهد شد.

 و هر کس هجده روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، تمام درهاى بهشت به روى او باز مى‏ گردد.

 و هر کس نوزده روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، هفتاد هزار قصر از درّ و یاقوت در بهشت به وى عطا مى‏ شود.

 و هر کس بیست روز از ماه شعبان را روزه بدارد، هفتاد هزار از حوریان بهشتى را به‏ همسرى او درآورند.

 و هر کس بیست و یک روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، فرشتگان به وى خوش آمد مى ‏گویند و بالهاى خویش را بر بدن او مى ‏سایند.

 و هر کس بیست و دو روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، هفتاد هزار جامه از سندس و استبرق بر او مى‏ پوشانند.

 و هر کس بیست و سه روز از ماه شعبان را روزه بدارد، به هنگام بیرون آمدن از قبر، مرکبى از نور براى او آماده مى ‏کنند، و او بر آن مرکب نور سوار مى‏شود و به سوى بهشت به پرواز در مى ‏آید.

 و هر کس بیست و چهار روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، اختیار شفاعت هفتاد هزار نفر از اهل توحید به او کرامت مى‏ شود.

 و هر کس بیست و پنج روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، امان بیزارى از نفاق به او داده مى ‏شود.

 و هر کس بیست و شش روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، خداوند جواز عبور از صراط را به او عنایت مى‏ فرماید.

 و هر کس بیست و هفت روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، خداوند برات رهایى او را از آتش جهنّم صادر مى‏ کند.

و هر کس بیست و هشت روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، چهره‏اى نورانى و شاد پیدا مى ‏کند.

و هر کس بیست و نه روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، (مقام و منزلت ناشى از) خشنودى پروردگار بزرگ را که بزرگترین پاداشهاست به دست مى ‏آورد.

 و هر کس سى روز از ماه شعبان را روزه بدارد، جبرئیل او را از پیشگاه عرش مورد خطاب قرار مى ‏دهد که: اى مرد! عمل خود را از سر گیر، و از نو شروع به کار کن، زیرا گناهان گذشته تو همه آمرزیده شد(البته به جز حق الناس)، و این گفته پروردگار عالمیان است که: اگر گناهان تو به شماره ستارگان آسمان و قطره‏ هاى باران و برگهاى درختان و به تعداد شنهاى بیابان و به شماره روزهاى دنیا باشد، من همه آنها را آمرزیدم، و انجام این کار در ازاى روزه‏ دارى تو در ماه شعبان از براى خداوند گران نیست.
ابن عبّاس مى ‏گوید که: این ثواب روزه‏ دارى در ماه شعبان است.

متن حدیث:

حدثنا محمد بن ابراهیم قال حدثنا محمد بن الحسین قال حدثنا ابوالحسن على بن محمد بنعلى قال حدثنا الحسن بن محمد المروزى عن ابیه عن یحیى بن عیاس عن على بن عاصم الواسطى قال اخبرنى عطاء بن السائب عن سعید بن جبیر عن ابن عباس قال قال رسول الله صلى الله علیه و آله و قد تذاکر اصحابه عنده فضائل شعبان قال شهر شریف و هو شهرى و حمله العرش تعظمه و تعرف حقه و هو شهر تزاد فیه ارزاق المومنین لرمضان و تزین فیه الجنان و انما سمى شعبان لانه تتشعب فیه ارزاق المومنین و هو شهر العمل فیه تضاعف الحسنه لانه تتشعب فیه ارزاق المومنین و هو شهر العمل فیه تضاعف الحسنه سبعین و السیئه محوطه و الذنب مغفور و الحسنه مقبوله و الجبار جل جلاله یباهى فیه بعباده و ینظر من عرشه الى صوامه و قامه فیباهى بهم حمله عرشه فقام على بن ابى طالب علیه السلام و قال بابى انت و امى یا رسول الله صلى الله علیه و آله صف لنا شیئا من فضله لنزداد رغبه فى صیامه و قیامه و لنهجد للجلیل فیه فقال صلى الله علیه و آله من صام اول یوم من شعبان کتب الله له سبعین حسنه الحسنه تعادل عباده سنه و من صامه یومین من شعبان حط عنه السیئه الموبقه و من صام ثلاثه ایام من شعبان رفع له سبعون درجه فى الجنان من در و یاقوت و من صاماربعه ایام من شعبان و سع علیه فى الرزق و من صام خمسه ایام من شعبان حبب الى العباد و من صام سته ایام من شعبان صرف الله عنه سبعین لونا من البلاء و من صام سبعه ایام من شعبان عصم من ابلیس و جنوده و همزه و غمزه و من صام ثمانیه ایام من شعبان لم یخرج من الدنیا حتى یسقى من حیاض القدس و من صامه تسعه ایام من شعبان عطف علیه منکر و نکیر عند ما یسالانه و من صام من شعبان عشره ایام و سع الله علیه قبره سبعین ذراعا فى سبعین ذراعا و من صام احد عشر یوما من شعبان ضرب على قبره احدى عشره مناره من نور و من صام اثنى عشر یوما من شعبان زراره فى قبر کل یوم سبعون الف ملک الى النفخ فى المصور و من صام ثلاثه عشر یوما من شعبان استغفرت له ملائکه سبع سماوات و من صام اربعه عشر یوما من شعبان الهمت الدواب و السباع حتى الحیتان فى البحور آن لا احرقک بالنار و من صام سته عشر یوما من شعبان اطفى عنه سبعون بحرا من النیرآن و من صام سبعه عشر یوما من شعبان اطفى عنه سبعون بحرا من النیرآن و من صام سبعه عشر یوما من شعبان اغلقت عنه ابواب النیرآن کلها و من صام ثمانیه عشر یوما من شعبان فتحت له ابواب الجنان کلها و من صامتسعه عشر یوما من شعبان اعطى سبعین الف قصر فى الجنان من در و یاقوت و من صام عشرین یوما من شعبان زوج سبعین الف زوجه من الحور العین و من صام احد و عشرین یوما من شعبان زوج رحبت له الملائکه و مسحته باجنحتها و من صام اثنین و عشرین یوما من شعبان کسى سبعین الف حله : سندرس و استبرق و من صام ثلاثه و عشرین یوما من شعبان اتى بدابه من نور عند خروجه من قبر فیرکبها طیارا الى الجنه و من صام اربعه و عشرین یوما من شعبان شفع فى سبعین الفا من اهل التوحید و من صام خمسه و عشرین یوما من شعبان کتب الله له جوازا على الصراط و من صاتم سبعه و عشرین یوما من شعبان کتب الله له جوازا على الصراط و من صام سبعه و عشرین یوما من شعبان کتب الله له براء من النار و من صام ثمانیه و عشرین یوما من شعبان تهلل و جهه و من صام تسعه و عشرین یوما من شعبان نال رضوآن الله عزوجل وجهه و منصام تسعه و عشرین یوما من شعبان نال رضوآن الله عزوجل الاکبر و من صام ثلاثین یوما من شعبان ناداه جبرئیل علیه السلام من قدام العرش یا هذا استانف العمل عملا جدیدا فقدغفر لک ما مضى و تقدم من ذنوبک و الجلیل عزوجل یقول لو کانت ذنوبک عدد نجوم المساء و قطر الامطار و ورق الاشجار و عدد الرمل و الثرى و ایام الدنیا لغفر تها لک و ما ذلک على الله بعزیز بعد صیامک شهر شعبان قال ابن عباس هذا الشهر شعبان.


پی نوشت :

«ثواب‌الاعمال و عقاب‌الاعمال، صفحه 133- 132»

 منبع:مشرق