امام صدر فرزند روحانیت و از تبار نور است. وی در دو عرصه حوزه و دانشگاه فعالیت داشت و ثمرات ارزشمندی از خود بجای گذاشت.

وی در سال 1334 پس از رحلت پدرش به عراق رفت و 4 سال در محضر علمای نجف از جمله سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی درس آموخت. صدر در سال 1334 به سرزمین اجدادی خود لبنان رفت و با بستگان خود از جمله آیت‌الله سید عبدالحسین شرف‌الدین دیدار کرد و بعد از مدتی به عنوان نماینده تام‌الاختیار آیت‌الله ‌بروجردی در ایتالیا منصوب شد. وی در زمستان 1337 به ایران بازگشت و با توجه به افکار مترقی که داشت به همراه برخی از دوستان طلبه خود در حوزه دست به انتشار نشریه‌ای به نام مکتب اسلام زد.

مدیریت این نشریه با صدر بود و خود وی سلسله مقالاتی را تحت عنوان اقتصاد در مکتب اسلام منتشر کرد. اصلاح‌گری و تربیت اجتماعی انگیزه‌های امام موسی صدر برای اشاعه فرهنگ اسلامی بودند و به همین خاطر برای تربیت جوانان مذهبی شهر قم امتیاز یک دبیرستان ملی را از وزارت فرهنگ گرفت و دبیرستان صدر با مدیریت ایشان در قم تاسیس شد. در سال 1338، بعد فوت آیت الله شرف الدین، با وصیت ایشان و دعوت شیعیان لبنان، از سید موسی صدر درخواست شد تا زعامت شیعیان این منطقه را به عهده بگیرد. صدر با تایید آیت‌الله بروجردی قدم در این راه گذاشت. وضعیت شیعیان در لبنان در این دوره، بسیار اسفناک بود و با مسیحیان مارونی که مناصب سیاسی، نظامی و اقتصادی لبنان را در دست داشتند قابل مقایسه نبود.

امام موسی صدر دست به اقدامات اجتماعی برای تغییر این وضعیت زد. وی در گام اول، زنان شیعی را وارد عرصه اجتماع کرد و با تاسیس موسساتی از جمله مدرسه پرستاران، کلاس مبارزه با بیسوادی، کودکستان، مدرسه نمونه برای دختران، مدرسه تربیت خانه‌داری و آموزشهای دفاعی و فرهنگی تلاش گسترده‌ای را برای تحول وضعیت اجتماعی شیعیان لبنان شروع کرد.

اقدام دیگر وی، ایجاد انجمن نیکوکاران بود که با هدف مبارزه با فقر و برانداختن تکدی‌گری از جامعه شیعیان لبنان تاسیس شد.

صدر برای دستیابی به اهداف بلند خود تماس‌هایی با علما قم و نجف گرفت و از سوی دیگر باب مراوده با سران کشورهای حاشیه‌ای خلیج فارس و مصر، الجزایر، لیبی، نیجریه، غنا، ساحل عاج، لیبریا، سرالئون، سنگال و گامبیا را باز کرد. با تلاش‌های ایشان نمایندگان شیعی مجلس شورای ملی طرحی تقدیم مجلس کردند که به امضای رئیس جمهور لبنان رسید و المجلس الاسلامی الشیعی الاعلی تاسیس و امام موسی صدر به عنوان رئیس انتصاب شد. تلاش امام موسی مورد حمایت روحانیون و مراجع و دیگر شخصیت‌های اسلامی قرار گرفت و از هر طرف کمک‌های مادی برای مساعدت به لبنان فرستاده ‌شد.

اقدامات صدر دولت لبنان را به واکنش واداشت و درصدد ایجاد تنگناهایی برای وی برآمد اما تظاهرات ده‌ها هزار نفری هواداران صدر شرایط را به نفع وی رقم زد. امام موسی صدر در اقدام دیگری در سال 1353 سازمانی سیاسی - مذهبی تحت عنوان حرکه` المحرومین و متعاقب آن در سال 1354 به منظور مبارزه با دولت اسرائیل، مقاومت لبنانی(امل) را ایجاد کرد.

تلاش‌های صدر برای ایجاد هماهنگی میان شیعیان و فراهم آوردن شرایط برای وحدت میان ادیان و مذاهب همچنان ادامه داشت بگونه‌ای که به حق می‌توان او را یکی از منادیان «تقریب» در جهان اسلامی دانست.

با اینکه سال‌ها است از امام موسی صدر خبر موثقی در دست نیست اما افکار و اندیشه‌های امام همچنان از تازگی و طراوت برخوردار است و اثرات آن در خیزش‌های شیعی سال‌های‌ اخیر قابل مشاهده است.
منبع: جام جم