امام رضا(ع) درباره عید غدیر می‌فرمایند: هر کس روزه‌دار مؤمنی را در این روز افطاری دهد، مانند کسی است که ۱۰ «فئام» را اطعام کرده است. آن حضرت سپس فئام را ۱۰۰هزار معنی کردند. یعنی هر کس روزه‌دار مؤمنی را در غدیر افطار دهد، مثل آن است که یک میلیون نفر را افطار داده است!

بار دیگر بزرگترین عید شیعیان جهان فرا می‌رسد و پیروان امام علی‌بن‌ ابی‌طالب غرق در شادی و سرور هستند. اما ویژگی‌های این عید بزرگ چیست؟ امام رضا(ع) قریب 1200 سال پیش به این پرسش پاسخ داده‌اند که محدث عالیقدر «سید بن طاووس» در فصل ششم کتاب «اقبال الاعمال» شرح آن را چنین نقل کرده است:

 
رواه عن الرضا علیه السلام قال: إذا کان یوم القیامة زفت اربعة ایام الى الله کما تزف العروس الى خدرها، قیل: ما هذه الایام؟ قال: یوم الاضحى ویوم الفطر ویوم الجمعة ویوم الغدیر، وان یوم الغدیر بین الأضحى والفطر والجمعة کالقمر بین الکواکب، وهو الیوم الذى نجا فیه ابراهیم الخلیل من النار، فصامه شکرا لله، وهو الیوم الذى اکمل الله به الدین فی اقامة النبی علیه السلام علیا أمیر المؤمنین علما وابان فضیلته ووصایته، فصام ذلک الیوم، وانه الیوم الکمال ویوم مرغمة الشیطان، ویوم تقبل اعمال الشیعة ومحبى آل محمد، وهو الیوم الذى یعمد الله فیه الى ما عمله المخالفون فیجعله هباء منثورا.

از حضرت رضا(ع) روایت شده است: هنگامی که قیامت فرا می‌رسد، چهار روز با فخر و مباهات بر خداوند وارد می‌شوند، همانند ورود عروس در شب زفاف بر شوهر. از ایشان سوال شد: آن چهار روز کدامند؟ حضرت فرمود: روز قربان، روز فطر،  روز جمعه و روز غدیر. و به درستی که روز غدیر در بین آنها مانند ماه است در بین ستارگان و آن روزی است که حضرت ابراهیم خلیل از آتش نجات یافت و به شکرانه‌اش آن روز را روزه گرفت. و آن روزی است که خداوند در آن روز، دین را کامل کرد و این کامل‌کردن به سبب نصب‌کردن امیرالمومنین به عنوان شاخص توسط پیامبر(ص) است و فضیلت و جلوه‌های نور آن حضرت را آشکار نمود و آن روز را روزه گرفت. و به درستی که آن روز، روز کمال است و روز به خاک مالیدن بینی شیطان و قبولی اعمال شیعیان و دوستان آل محمد صلوات الله علیهم. و روزی است که خداوند به اعمال مخالفین نظر می کند و آن را نابود می‌گرداند و این قول خداوند است. (فَجَعَلْنَاهُ هَبَاء مَّنثُورًا؛ آیه 23 سوره فرقان)

 
وهو الیوم الذى یأمر جبرئیل علیه السلام ان ینصب کرسى کرامة الله بازاء بیتالمعمور ویصعده جبرئیل علیه السلام وتجتمع إلیه الملائکة من جمیع السماوات ویثنون على محمد ویستغفرون لشیعة أمیر المؤمنین والائمة علیه السلام ومحبیهم من ولد آدم علیه السلام، وهو الیوم الذى یأمر الله فیه الکرام الکاتبین أن یرفعوا القلم عن محبى أهل البیت وشیعتهم ثلاثة ایام من یوم الغدیر، ولا یکتبون علیهم شیئا من خطایاهم کرامة لمحمد وعلى والائمة.

روز غدیر روزی است که جبرائیل امر کند منبری از کرامت الهی در مقابل بیت المعمور (کعبه) نصب شود و در حالی که ملائکه آسمان‌ها اطراف او گرد آمده و پیامبر اکرم (ص) را ستایش می‌کنند، بر منبر رفته و برای شیعیان امیرالمومنین و ائمه و دوستان آنان از فرزندان آدم طلب آمرزش می‌کند. و غدیر روزی است که خداوند متعال به ملائکه خود امر می‌کند قلم نگارش اعمال از محبین اهل بیت (ع) و شیعیانش به مدت سه روز، از روز غدیر برداشته شود، و خداوند امر می‌کند که به برکت کرامت محمد و علی و ائمه معصومین (علیهم السلام) خطاهای محبین و شیعیان نوشته نشود.

 
وهو الیوم الذى جعله الله لمحمد وآله وذوى رحمه، وهو الیوم الذى یزید الله فی حال من عبد فیه ووسع على عیاله ونفسه واخوانه ویعتقه الله من النار، وهو الیوم الذى یجعل الله فیه سعى الشیعة مشکورا وذنبهم مغفورا وعملهم مقبولا.

و غدیر روزی است که خداوند مخصوص محمد و آل محمد و صاحبان رحمت (محبین و شیعیان) قرار داده است. و غدیر روزی است که خداوند متعال در حق بنده مؤمنش وسعت می بخشد در همه انواع رزق برای خانواده و خودش و برادرانش (دینی و نسبی)، و آن‌ها را از آتش آزاد می‌کند. و غدیر روزی است که خداوند در آن سعی شیعیان را مشکور و گناهشان را مغفور و عملشان را مقبول قرار داده است.
 

وهو یوم تنفیس الکرب ویوم تحطیط الوزر ویوم الحباء والعطیة ویوم نشر العلم ویوم البشارة والعید الأکبر، ویوم یستجاب فیه الدعاء، ویوم الموقف العظیم، ویوم لبس الثیاب ونزع السواد، ویوم الشرط المشروط ویوم نفى الهموم ویوم الصفح عن مذنبی شیعة أمیرا لمؤمنین.

غدیر روز آسایش و رهایی از غم، و روز از بین رفتن گناه، روز عطای بی‌عوض و بخشش، روز گسترش علم، روز مژده و عید اکبر و روز اجابت دعا و روز موقف بزرگ، روز پوشیدن لباس نو و در آوردن لباس سیاه، روز شرط مشروط، روز دورکردن غم‌ها و روز درگذشتن از گناهان شیعه امیرالمومنین(ع) است.



وهو یوم السبقة، ویوم اکثار الصلاة على محمد وآل محمد، ویوم الرضا، ویوم عید اهل بیت محمد، ویوم قبول الاعمال، ویوم طلب الزیادة ویوم استراحة المؤمنین ویوم المتاجرة، ویوم التودد، ویوم الوصول الى رحمة الله، ویوم التزکیة، ویوم ترک الکبائر والذنوب ویوم العبادة ویوم تفطیر الصائمین، فمن فطر فیه صائما مؤمنا کان کمن اطعم فئاما وفئاما - الى ان عد عشرا، ثم قال: أو تدرى ما الفیام؟ قال: لا، قال: مائة ألف.

غدیر روز پیشی‌گرفتن و روز افزودن صلوات بر محمد و آل محمد (ص) است، روز خرسندی، روز عید اهل بیت محمد(ص)، روز پذیرفتن اعمال، روز افزونی طلب، روز آسایش مؤمنین، روز سود بردن، روز اظهار دوستی، روز رسیدن به رحمت الهی، روز پاک‌شدن و ترک‌گناهان بزرگ، روز پرستش و روز افطاری‌دادن به روزه‌داران است. پس هر کس روزه‌دار مؤمنی را در این روز افطاری دهد، مانند کسی است که فئامی را اطعام کرده است. پس حضرت تا 10 فئام شمردند، سپس فرمودند: آیا می‌دانی «فئام» چیست؟ راوی عرض کرد: خیر. حضرت فرمودند: صد هزار! (یعنی هر کس روزه‌دار مؤمنی را افطار دهد، مثل آن است که 10 فئام، هر کدام ضربدر 100 هزار یعنی یک میلیون نفر را افطار داده است)


وهو یوم التهنئة، یعنى بعضکم بعضا، فإذا لقى المؤمن أخاه یقول: «الحمدلله الذى جعلنا من المتمسکین بولایة أمیر المؤمنین والائمة علیهم السلام»، وهو یوم التبسم فی وجوه الناس من اهل الایمان، فمن تبسم فی وجه أخیه یوم الغدیر نظر الله إلیه یوم القیامة بالرحمة وقضى له الف حاجة، وبنى له قطرا فی الجنة من درة بیضاء، ونضر وجهه. {1}

روز غدیر روزی است که بعضی از شما بعضی دیگر را شادباش می‌گویند. پس وقتی مؤمنی برادر مؤمن خود را دیدار می‌کند، می‌گوید: «ستایش خدای را که ما را از متمسکین به ولایت امیرالمؤمنین و ائمه اطهار (ع) قرار داد.» غدیر روز تبسم در صورت مؤمنین است پس هر کس روز غدیر در چهره برادر خود تبسم کند، خداوند رحمان روز قیامت به نظر رحمت به او می‌نگرد و هزار حاجت او را برآورده و برای او قصری از دُرّ ناب در بهشت بنا می‌کند و صورتش را شادابی می‌بخشد.


وهو یوم الزینة، فمن تزین لیوم الغدیر غفر الله له کل خطیئة عملها، صغیرة أو کبیرة، وبعث الله إلیه ملائکة یکتبون له الحسنات ویرجعون له الدرجات الى قابل مثل ذلک الیوم، فان مات مات شهیدا وان عاش عاش سعیدا، ومن اطعم مؤمنا کان کمن اطعم جمیع الأنبیاء والصدیقین، ومن زار فیه مؤمنا ادخل الله قبره سبعین نورا ووسع فی قبره ویزور قبره کل یوم سبعون ألف ملک ویبشرون بالجنة.

روز غدیر روز زینت‌کردن و زیور است. پس کسی که برای روز غدیر تزئین کند، خداوند غفار تمام گناهانش را می‌بخشد، کوچک باشد یا بزرگ! و فرشتگانی بر می‌انگیزد تا پیوسته برای او حسنه ثبت کنند و درجات او را بالا می‌برد تا شایسته مثل چنین روزی گردد. پس اگر بمیرد شهید از دنیا رفته و اگر زنده بماند سعادتمندانه خواهد زیست. کسی که در این روز مؤمنی را اطعام کند مانند آن است که تمام انبیاء و صدیقین را اطعام کرده باشد و کسی که در این روز مؤمنی را دیدار کند خداوند هفتاد نور داخل قبرش قرار می‌دهد و قبرش را وسیع می‌گرداند و هر روز 70 هزار فرشته او را زیارت می‌کنند و به او مژده بهشت می‌دهند.

 
وفى یوم الغدیر عرض الله لولایة على اهل السماوات السبع فسبق إلیها اهل السماء السابغة فزین بها العرش، ثم سبق إلیها اهل السماء الرابعة فزینها بالبیت المعمور، ثم سبق إلیها أهل السماء الدنیا فزینها بالکواکب، ثم عرضها على الارضین فسبفت مکة فزینها بالکعبة، ثم سبقت إلیها المدینة فزینها بالمصطفى محمد صلى الله علیه وآله، ثم سبقت إلیها الکوفة فزینها بأمیر المؤمنین علیه السلام، وعرضها على الجبال فاول جبل اقر بذلک ثلاثة جبال: جبل العتیق وجبل الفیروزج وجبل الیاقوت، فصارت هذه الجبال جبالهن وافضل الجواهر، ثم سبقت إلیها جبال اخر، فصارت معادن الذهب والفضة، وما لم یقر بذلک ولم یقبل صارت لا تنبت شیئا.

در روز غدیر خداوند ولایت را بر اهل آسمان‌های هفتگانه عرضه کرد، پس اهل آسمان هفتم از دیگران به سوی ولایت پیشی گرفتند و به این جهت آن را به عرش زینت دادند. سپس اهل آسمان چهارم از دیگران پیشی گرفتند و خداوند آن را به بیت‌المعمور زیور بخشید. آنگاه اهل آسمان دنیا سبقت گرفتند و خداوند آن را به ستارگان آراسته کرد. سپس خداوند ولایت را بر زمین‌ها عرضه کرد و زمین مکه در قبولی پیشی گرفت آنگاه به کعبه زینت داده و بعد مدینه و آن را به پیامبر اکرم(ص) مزین گردانید. پس از آن کوفه و آن به امیرالمومنین (ع) آراسته شد. پس به کوه‌ها عرضه شد و سه کوه پیشی گرفتند عقیق، فیروزه و یاقوت و اینها به این سه کوه اختصاص یافت، و از بهترین جواهر شدند. پس کوه‌های دیگر قبول ولایت کردند و دارای معادن طلا و نقره. هرچه اقرار به ولایت نکرد چیزی از آن نروئید.

وعرضت فی ذلک الیوم على المیاه فما قبل منها صار ملحا اجاجا، وعرضها فی ذلک الیوم على النبات فما قبله صار حلوا طیبا، وما لم یقبل صار مرا، ثم عرضها فی ذلک الیوم على الطیر فما قبلها صار فصیحا مصوتا وما أنکرها صار أخرس مثل اللکن، ومثل المؤمنین فی قلوبهم ولاء امیر المؤمنین فی یوم غدیر خم کمثل الملائکة فی سجودهم لادم، ومثل من أبى ولایة أمیر المؤمنین فی یوم الغدیر مثل ابلیس، وفى هذا الیوم انزلت هذه الایة: «الیوم اکملت لکم دینکم» {2}، وما بعث الله نبیا الا وکان یوم بعثه مثل یوم الغدیر عنده وعرف حرمته إذ نصب لامته وصیا وخلیفة من بعده فی ذلک الیوم.

و در این روز ولایت به آب‌ها عرضه شد و هر آبی که پذیرفت گوارا و شیرین شد و آبی که قبول نکرد شور و تلخ شد. و همچنین ولایت بر گیاهان عرضه شد، پس هر کدام پذیرفته شیرین و نیکو و آنچه قبول نکرد تلخ گردید. سپس ولایت در این روز بر پرندگان عرضه شد و آنها که قبول کردند خوش‌آواز و گویا و هر کدام انکار کردند، لال شدند. و مَثَل مؤمنین در پذیرش ولایت امیر المؤمنین (ع) در روز غدیر خُم مانند ملائکه است در سجودشان بر آدم و مَثَل کسی که قبول ولایت نکرد در غدیر خم مَثَل ابلیس است. و در این روز آیه «امروز دین شما را کامل و نعمت خود را بر شما تمام کردم» نازل شد و خداوند پیغمبری را مبعوث نکرد مگر آنکه روز مبعوث شدنش نزد او مانند روز غدیر بوده و حرمت آن را شناخته، زیرا در این روز برای امت خود جانشین و خلیفه بعد از خودش را قرار داده است.

پی‌نوشت‌ها:

1ـ نضر الوجه: نعم وحسن وکان جمیلا.

2ـ المائده: 68

منبع: وبگاه شمس توس