حسنعلی منصور فرزند علی منصور در سال 1302 در تهران به دنیا آمد و پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه، به استخدام وزارت امور خارجه درآمد. وی طی سال‏های دهه 1320، مدارج ترقی را پیمود تا این که پس از ورود به مجلس شورای ملی و سنا در شهریور 1342 و تاسیس حزب ایران نوین، راه برای صدارت او باز شد و پس از آن حسنعلی منصور از اسفند 42 تا بهمن 43 به مدت کمتر از یک سال نخست وزیر بود.

 تصویب کاپیتولاسیون، افزایش قیمت بنزین و تبعید حضرت امام خمینی(ره) به عنوان نخستین گام اجرای روش او در اداره کشور محسوب می‏شد. اما این حرکات او چندان دوامی نیاورد و سرانجام در ساعت 10 صبح روز اول بهمن 1343 هنگامی که حسنعلی منصور با غرور تمام قصد پیاده شدن از اتومبیل در جلوی درب ورودی مجلس شورای ملی را داشت، هدف گلوله شهید محمد بخارایی از اعضاء شاخه اجرایی هیئت مؤتلفه اسلامی قرار گرفت و چند روز بعد به هلاکت رسید. اما جالب است بدانید که پس از گذشتِ اندک مدتی از مرگ آقای نخست وزیر میان همسران و پدر بر سرِ ارثیه باقی مانده از وی درگیری و نزاعِ شدیدی رخ داد!

رجبعلی منصور (منصورالملک)- پدر میت- از عمال درجه اول سیاست انگلیس بود که در دوران استبداد رضاخانی سالیان مدید در مشاغل حساس به اربابان خود خدمت کرد و در اواخر دوران سلطنت رضاخان به نخست ­وزیری رسید و در دوران محمدرضا پهلوی نیز مجدداً در رأس دولت قرار گرفت. منصورالملک از عناصر درجه اول شبکه ­ی اردشیر ریپورتر و از متفکران و برجستگان فراماسونری در ایران بود که از اعضای اولیه لژ بیداری ایران به ­شمار می ­رفت.

پسرش حسنعلی منصور که مانند پدر، پرورش یافته­ ی دامان انگلیس بود، ازجمله انگلیسی ­هایی بود که به آمریکایی­ ها وصل شد و لذا حمایت هر دو قدرت را به حد کافی پشت ­سر داشت و در اصل چهار ترومن و دوران نخست ­وزیری به شدت از طرف آمریکا تقویت گردید.

حسنعلی در دوران صدارت، برنامه ­های مهمی به سود غرب، اجرا کرد که یکی از مهم ­ترین آن ­ها کاپیتولاسیون بود که با مقاومت جدی حضرت امام خمینی (ره) مواجه گردید تا این­که منجر به تبعید معظم ­له به ترکیه شد. حسنعلی منصور بنا بر گزارش ساواک در سال 1337، فردی بی­ شخصیت، کم ­مغز، بی ­تجربه و عزیز بی ­جهت بود که در روز اول بهمن­ماه سال 1343 در میدان بهارستان و هنگام ورود به مجلس، توسط شهید بخارایی به سزای اعمال خیانت ­کارانه­ ی خود رسید.

پس از مرگ وی، دعوا بر سر تصاحب پول­ های دزدی شده و چپاول ­کرده ی او از اموال عمومی، بین پدر (منصورالملک) و همسران او بالا گرفت، که گزارشِ زیر گوشه ­ای از آن ماجرا را نقل کرده است، البته یادآوری این نکته ضروری است که یکی از طرف ­های دعوا رجبعلی منصور است که در برآوردی که در سال 1337 از ثروت وی، به عمل آمده، فردی بسیار متمول که در حدود 50 میلیون تومان ثروت دارد، معرفی شده است:

شماره: 111/ 302 تاریخ: 28/ 4/ 44

«اخیراً بین بیوه­ی مرحوم منصور نخست ­وزیر فقید و آقای رجبعلی منصور بزرگ خاندان منصور بر سر تصاحب پول ­های که در زمان نخست­ وزیری مرحوم منصور به حساب شخصی ایشان در یکی از بانک ­های سوئیس ریخته شده اختلافاتی بروز نموده و در حالی که همسر مرحوم منصور مدعی گردیده که کلیه موجودی این حساب متعلق به وی و فرزندانش می ­باشد آقای رجبعلی منصور این موجودی را متعلق به تمام خانواده­ ی منصور می­ داند و دامنه ­ی این اختلاف تا آن ­جا کشیده شده که بیوه­ی منصور در سوئیس وکیلی برای خود تعیین نموده است. علت دیگری که همسر مرحوم منصور تاکنون موفق به دادن انحصار وراثت نگردیده آن است که مرحوم منصور 5 ماه قبل از سوءقصد، بانو آهی یکی از کارمندان شرکت بیمه را محرمانه به عقد خود درآورده و اکنون این بانو هم مدعی حق­ السهم خود از نقدینه و ماترک مرحوم منصور می ­باشد و چون اخیراً  پی برده که مرحوم منصور پول ­هایی در یکی از بانک­ های سوئیس داشته که بر سر تصاحب آن بین همسر اول منصور و آقای رجبعلی منصور اختلافی بروز نموده، لذا هر دو را تهدید نموده که اگر سهم او را ندهند با مراجعه به مراجع رسمی و ارائه ­ی عقدنامه ­ی خویش و همچنین جنینی که در رحم دارد تقاضای سهم ­الارث خواهد نمود. روی این اصل آقای هویدا نخست­وزیر، به منظور حفظ آبروی مرحوم منصور پادرمیانی نموده و از آقای رجبعلی منصور تقاضا می­ کند که برای تعیین تکلیف بانو آهی به ایران بیایند و ابتدا بانوی مزبور را راضی و ساکت نموده و سپس به حل اختلاف بین خود و عروس بزرگش بپردازد و سفر اخیر رجبعلی منصور سفیر کبیر ایران در دفتر اروپایی جامعه ­ی ملل به تهران برای همین منظور بوده است.»

منابع:

1-حسین فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج1، تهران: اطلاعات، 1388.

*اتفاقات تاریخی به روایت اسناد ساواک، تهران: وزارت اطلاعات، 1386.

منبع:قدس