شرف‌الشمس دعایی است منسوب به امام علی (ع) که در نوزدهم فروردین با آداب خاصی نوشته می‌شود و نقشی رمزگونه را پشت انگشتر عقیق زردرنگ حک می‌کنند.

نوزدهمین روز از ماه فروردین که به شرف الشمس معروف شده، برای منجمان مسلمان اهمیت ویژه‌ای دارد. منجمان می‌گویند این روز خاص، بنا به محاسبات نجومی روز خوش یمن و پربرکتی است و البته در ساعت‌های خاصی در این روز، بهترین موقعیت خورشید در کهکشان در سال است.

در کتاب التفهیم ابوریحان بیرونی در باب «در احکام نجوم» فصل «بهرهای (بهره‌ها) ستارگان اندر بروج» زیر عنوان «شرف و هبوط ستارگان کدامند» مطالبی را در خصوص شرف سیارات نوشته است.

براساس جدول کتاب التفهیم شرف الشمس هنگامی است که خورشید ۱۹ درجه در برج حمل باشد.

در این گزارش درصدد برآمدیم ببینیم شرف الشمس چیست؟ چه آثاری دارد؟ آداب آن چگونه است؟ و در چه روزی واقع می‌شود و سوالات دیگری در این رابطه. این موضوع یکی از مطالبی است که در ذهن مردم وجود دارد ولی غالبا رسانه‌های دینی به این موضوع کم می‌پردازند.

در باور عامیانه "شرف الشمس" نگین انگشتری زردرنگ است که برخی‌ها به نیت گشایش کار آن را در دست می‌کنند. اما در واقع شرف الشمس سنگ نیست. بلکه دعایی منسوب به امام علی (علیه السلام) است که در روز نوزدهم فروردین با آدابی خاص می‌نویسند و نقشی رمزگونه را پشت انگشتر عقیق زردرنگ حک می‌کنند.

در روز شرف الشمس شکل شرف الشمس را از ساعت ۱۱ ظهر تا ساعت ۲۳ روی طلا، عقیق زرد، پارچه زرد کشیده و یا حک کرده یا با خط زرد روی کاغذ یا پارچه می‌نویسند و دعای آورده شده را خوانده و نوشته و بعد هر حاجتی که از خدا دارند را زیر دعا می‌نویسند و در قرآن می‌گذارند.

دعای شرف الشمس

بسم الله الرّحمن الرّحیم اَللّهُم اِنّی اَسئَلُکَ بِالهاءِ مِنْ اِسمِکَ الْاَعظَم و بالثَلآثِ العِصّیِ و بالالَفِ المُقَّّوِم و بِالمِیمِ الطَمیس الاَبتَر و بالسِّلمِ و بالاَربَعَه الَتِی ه‍ِی کالکَفِ بِلا مُعصَم و بِالهاءِ المَشقُوقَه و بالواوِ المُعظَّم صوره اِسمکَ الشَّریفِ الاَعظَم اَن تُصَلِیَ علی سَیِّدِنا مُحمَّدِ وَ آلِهِ بعدد حروف ماجری بِالقلم و اَن تَقضِی حاجَتِی

از جمله مزایای این سنگ که در کتاب" السحاب اللئالی" تالیف سید عبدالله بوشهری و در کتاب "جواهر مکنونه" که از کتب خطی اذکار به آن اشاره شده است عبارتند از: دفع فقر و بیماری‌ها، حفظ از گزند جانوران و ایمنی از بلایا، کسب عزت و بزرگ و........ است.

در بعضی از کتاب‌های علمای شیعه دیده شده که این شکل از امیرالمومنین (ع) نقل شده است ولی به نظر می‌رسد بیان چنین نقلی محکم نیست.

در کتاب‌های اسلامی هم نقش شرف الشمس را شامل پنج اسم اعظم خداوند می‌دانند که آن‌ها را اسماء مبارکه الله، جمیل، رحمان، مومن و نور گفته‌اند و به جای نقش آن پنج حرف اول آن‌ها به صورت ا. ج . ر . م . ن می‌توان استفاده کرد.

علامه مبشر کاشانی در کتاب خود به زمان، آداب و کیفیت شرف الشمس اشاره می‌کند و یادآور می‌شود که شرف الشمس باید در روز نوزده "حمل" مطابق با روز نوزدهم فروردین ماه، از طلوع آفتاب تا ظهر و بر عقیق زرد و در صورت عدم امکان بر کاغذ زردی نوشته شود. نوشتن این دو دعا نکاتی دارد که باید رعایت شود و در کتاب‌های مختلف دینی به آن اشاره شده است.

تمام این موارد بستگی به اعتقاد افرادی که از آن استفاده می‌کنند، دارد.

در این راستا با حجت‌الاسلام والمسلمین حق‌جو رئیس مرکز مشاوره حرم مطهر حضرت معصومه (س) گفت‌وگویی انجام دادیم.

وی با بیان اینکه «ما در معارف و فرهنگ دینی از راه‌های مختلفی برای حل مشکلات یا پیشگیری از مشکلات یا مقاومت در برابر آن‌ها استفاده می‌کنیم» اظهار کرد: یکی از راه کارهای مقابله با مشکلات خواندن نماز، قرائت قرآن یا اذکار مخصوصی است که در ادعیه‌ها به آن اشاره شده است. برخی از این ادعیه‌ها معراجی است و تقریبا مثل قرآن است و به پیامبر(ص) نازل شده و اصحاب آن را نوشته‌اند.

رئیس مرکز مشاوره حرم مطهر حضرت معصومه (س) افزود:‌ یکی از اذکاری که از ائمه نقل شده و بسیار سبب آرامش می‌شود ذکر "لا حول ولا قوة الا بالله" است که این ذکر سبب آرامش می‌شود. همچنین در ادعیه‌ها ذکر شده که صلوات بر محمد و آل محمد هم برای رفع اختلافات بسیار تاثیرگذار است.

حق‌جو عنوان کرد: فرهنگ دینی ما در آداب رفتاری،‌ اخلاقی و ... بسیار مفصل است و برای لحظه لحظه زندگی انسان‌ها راه‌حل‌هایی دارد. یکی از این فرهنگ‌ها که در دین ما وجود دارد حک کردن دعای شرف الشمس بر روی نگین است و تا جایی که بنده مطالعه داشته‌ام حک کردن این دعا از حضرت علی (ع)، امام صادق (ع) و امام باقر (ع) نقل شده است. نوشتن این دعا آثار و برکاتی دارد که در برخی کتب دینی و تاریخی به آن اشاره شده است.

وی افزود: دلیل اینکه یک سری از سنگ‌ها در کتب دینی ما دارای ارزش و قیمت هستند به دلیل آن پذیرش ولایت الهی است که داشته‌اند در آیات قرانی هم آمده که " مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ " یعنی زمین و آسمان هم یک وجود تکوینی دارند و بر اساس آن پذیرشی که از ولایت داشته‌اند قدر و قیمت پیدا کرده‌اند.

رئیس مرکز مشاوره حرم مطهر حضرت معصومه (س) ادامه داد: در کتاب " حلیة المتقین " و در کتاب "بحار الانوار" به خاصیت دعای شرف الشمس اشاراتی شده است. ما در احادیث دیگر دینی داریم که سنگ‌هایی مثل عقیق، زمرد، یاقوت و ... دارای خواصی هستند و نوشتن ذکرهای متعدد بر روی این سنگ‌ها در احادیث دینی وارد شده است. دعای شرف الشمس باید به صورتی خاص نوشته شود و هر کدام از این نوشته‌ها مربوط به رفع یک مشکل یا تقویت یک بعد از وجود انسان است.

منبع:قدس