در روز ۳۰ اردیبهشت ۱۳۳۰ حزب زحمتکشان ملت ایران به دبیرکلی مظفر بقایی کرمانی تاسیس شد. شهید سیدحسن آیت عضو این حزب شد و بعد از مدتی به دستور مظفر بقایی از آن حزب اخراج شد.

دکتر حسن آیت در اواخر دهه 30 از شهر نجف‌آباد به شهر اصفهان آمد و چون سابقه ذهنی مثبت شخصی از عملکرد آیت‌الله کاشانی در نهضت ملی کردن صنعت نفت داشت جذب حزب زحمتکشان شد.


نمایی از یکی از جلسات کنگره حزب زحمتکشان ملت ایران در اصفهان. دکتر سید حسن آیت در ردیف اول دیده می شود

 

چون حزب زحمتکشان ملت ایران تا پایان حیات آیت‌الله کاشانی، از حمایت ایشان برخوردار بود.

حتی جلسات و متینگ حزب زحمتکشان ملت ایران برای بیستمین دوره مجلس شورای ملی در مسجد پامنار و با حضور آیت‌الله کاشانی برگزار شد.

بنابراین حمایت و به دلیل خوش‌بینی حسن آیت به تشکیلات سیاسی که ارتباط نزدیک با آیت‌الله داشت عضو این حزب شد و پس از آغاز نهضت امام بود و به طور مشخص رویداد 1342 آیت‌ به این نتیجه رسید که مبارزات قانونی و پارلمانی بی‌نتیجه است تنها راه برون رفت از بن‌بست سیاسی آن دوره مبارزه براندازانه و فراقانونی است.

این در حالی است که حزب زحمتکشان و شخص مظفر بقایی به مبارزات قانونی اعتقاد داشت به هیچ وجه راضی به براندازی نظام شاهنشاهی نبود به همین دلیل آیت یک بار به شکل موقت برای 6 ماه و بار دیگر به شکل دائم از حزب زحمتکشان اخراج شد.

آیت پس از 15 خرداد 1342 به مبارزه مسلحانه فکر می‌کرد البته مبارزه مسلحانه‌ای که آیت به آن اعتقاد داشت با مبارزه مسلحانه رایج آن دوره تفاوت داشت آیت با نفوذ به ارتش شاهنشاهی و ارتباط با چهره‌هایی چون شهید نامجو، کلاهدوز، صیاد شیرازی و سرهنگ کتبیه و دیگران توانست به لایحه‌های بالای ارتش شاهنشاهی نفوذ کند و در دوران اوج‌گیری انقلاب اسلامی نقش خوبی در خنثی‌سازی بخش‌هایی از ارتش و همراه‌سازی آنان با انقلاب ایفا کند.