الفردوس المفقود (بهشت گمشده) تعبیری است درباره اندلس که در ادبیات عرب بسیار به چشم می خورد و احمد عبد الرحمن علی سماوی اقتصاددان و سیاستمدار یمنی نیز کتابی به نام رحله إلى الفردوس المفقود (الأندلس) فی أدب الرحلات (بیروت: دار الفکر المعاصر، ۱۴۰۷) دارد که هم شرح سفر وی به اسپانیا است و هم گردآوری اطلاعات درباره دوران اسلامی تاریخ اندلس از کتب تاریخ و سفرنامه ها. امروزه اندلس (به اسپانیایی: Andalucía) به مرکزیت سبیا (به اسپانیایی: Sevilla) یکی از ۱۷ بخش خودمختار کشور اسپانیا است، در ادامه تصاویری از اندلس ارائه شده که خود گویای آن است که چرا اندلس را بهشت گمشده نام داده اند.
مسجد قرطبه (کوردوبا):
نمایی از پل رومی و کلیسای کوردوبا:
کاخ الحمرا مشرف بر شهر غرناطه (گرانادا):
حمامی متعلق به دوره اسلامی در خائن (به اسپانیایی: Jaén):
کاخ خابالکینتو در بائِسا (به اسپانیایی: Baeza) در استان خائن از ولایت اندلس:
درختان زیتون:
وادی الکبیر (رودی است در اندلس که از شهرهای قرطبه و اشبیلیه (سبیا) عبور میکند و در جنوب اسپانیا به اقیانوس اطلس می ریزد):
تصاویری دیگر از اندلس:
نقشه ولایت اندلس در کشور اسپانیا:
تقسیمات داخلی اندلس: