در جریان جنگ جهانی دوم ایران که در ابتدا اعلام بی طرفی کرده و بعدها توسط قشون روس و انگلیس به اشغال درآمد یکی از مقاصد پناهجویان آواره لهستانی بود برای عبور از ایران و اسکان در اردوگاه‌های آوارگان در فلسطین و افریقا وارد کشور می‌شدند و بعضا در همین جا اقامت می کردند

در جریان جنگ جهانی دوم کشور لهستان از یک سو مورد هجوم آلمان و از سوی دیگر شوروی قرار گرفت و به دو پاره تقسیم شد؛ در این میان بسیاری از اسرا و آوارگان لهستانی در اردوگاه های کار شوروی در شرایط وخیمی اسکان پیدا کردند.    با این حال پس از حمله آلمان به شوروی، استالین با دولت در تبعید لهستان علیه نازی ها هم پیمان شد و مقرر شد علاوه بر عبور افراد نظامی تجهیز شده لهستانی از خاک ایران، زندانیان و افراد داخل اردوگاه‌ها نیز از طریق ایران به فلسطین و آفریقا مهاجرت کنند.   پس از آنکه در سوم شهریور 1320 قوای روس و انگلیس وارد خاک ایران شدند همراه با نیروهای کمکی لهستانی بیش از 150 هزار زن و کودک و سالمند آواره از طریق بندر انزلی  و نیز مرز عشق آباد وارد خاک کشور شدند.   از ابتدای ورود به ایران، تعداد زیادی از مردان لهستانی به ارتش آزادی بخش لهستان پیوسته و ایران را ترک کردند؛ اما جمع زیادی از غیرنظامیان نیز در اردوگاه هایی اقامت گزیدند که از سوی وزارت کشور در شهرهایی مثل تهران، اصفهان، و مشهد دایر شده بود.   همزمان با ورود آوارگان، ایران با بحران کمبود خواروبار روبه رو بود و ورود آنها در تشدید این بحران بی تأثیر نبود. همچنین، باتوجه به اینکه دربدو ورودشان به ایران از لحاظ بهداشت وضعت مطلوبی نداشتند، عامل انتقال بسیاری از بیماری های واگیردار از جمله تیفوس و تیفوئید در ایران شدند.     مهاجران لهستانی تا پایان جنگ جهانی در ایران ماندند و پس از آن به تدریج از بندر انزلی، تهران، اصفهان و مشهد عازم اهواز شدند و به کشور خود بازگشتند.     یکی از مهمترین منابع مصور از حضور آوارگان لهستانی در ایران مربوط به مجموعه عکس "ابوالقاسم جلا" عکاس اصفهانی از آنها است که در کتابی با عنوان "بچه های اصفهان" منتشر شده است.     عکس‌های این کتاب که از مجموعه ای در حدود 1100قطعه شیشه ی نگاتیو انتخاب و منتشر شده است در بردارنده پرتره های استودیویی تک نفره و یا گروهی و تعدادی از پرتره های گروهی خارج از استودیو در اقامتگاه لهستانی‌ها در اصفهان است که بین سال های 1321تا 1324 عکاسی شده است. هشت عکس برگزیده از این مجموعه را در زی مشاهده می کنید.             منبع: فرادید