اواخر سال ۷۶، سیداسدالله لاجوردی رئیس سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی ـ تربیتی کشور استعفا کرد؛ در حالی که حتی راضی نشد برای تکریم و سپاس از او هیچ مجلسی برگزار شود

. انقلاب اسلامی‌، به‌عنوان یکی از مهم‌‌ترین تحولات قرن بیستم، نتیجه‌ سال‌ها تلاش و مجاهدت‌های مردمی ‌است که به رهبری امام‌ خمینی(ره) توانستند بر حکومت استبدادی پهلوی پیروز شوند و به عمر طولانی حکومت شاهنشاهی در ایران خاتمه دهند.

در جریان انقلاب اسلامی‌ برخی گروه‌ها و شخصیت‌ها تلاش خستگی‌ناپذیری از خود نشان دادند که بررسی زندگی و فعالیت‌های آنها می‌تواند نکات تاریک این واقعه‌ی مهم را روشن سازد.

شهید اسلام «سید اسدالله لاجوردی» از جمله کسانی بود که در نهضت انقلابی ایران نقش داشت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌ نیز وظایف مهمی ‌را در جهت استحکام نظام جمهوری اسلامی ‌بر عهده گرفت. یکی از مسئولیت‌های شهید لاجوردی ریاست سازمان زندان‌ها بود که در نهایت از ریاست آن سازمان استعفا داد.

کتاب «زندگی و مبارزات شهید اسدالله لاجوردی» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است به بررسی دلایل استعفای شهید لاجوردی از ریاست سازمان زندان‌ها می‌پردازد که مشروح آن را در زیر می‌خوایند:

عملکرد لاجوردی در مقام ریاست سازمان زندان‌ها، نحوه‌ برخورد او با زندانیان، شیوه‌های مدیریتی نوین و خدمتگزاری صادقانه و بی‌توقع او، بسیاری از ذهنیت‌های بیمار را نسبت به ‌یکی از مسئولان نظام جمهوری اسلامی بهبود بخشید.

این مرد مبارز که سراسر زندگی خود را در سال‌های پیش از انقلاب، وقف اسلام و انقلاب کرده بود، بر اثر برخی تبلیغات منفی، در افکار عمومی ‌به‌عنوان چهره‌ای بی‌نهایت خشن شناسانده شده بود و حتی پذیرش اندک عطوفتی از جانب او غیر ممکن به نظر می‌رسید؛ اما او نشان داد که در هر جایگاهی به فراخور مسئولیت عمل می‌کند و زمانی رسید که همگان، از دوست و دشمن، به روی این نکته که «لاجوردی سالم است» و «کارش بر اساس هوای نفس نیست» به اتفاق نظر رسیدند.

با این حال، فشارهایی که از زمان دادستانی بر لاجوردی وارد می‌شد و سرانجام به عزل او انجامید، به دوره‌ی زندانبانی وی نیز انتقال پیدا کرد.

گرچه ‌این بار لاجوردی خودش متن استعفایش را در دو خط نوشت و تقدیم آیت‌الله یزدی ـ رئیس قوه‌ی قضائیه ـ کرد؛ اما چگونگی نوشتن آن خطوط هم خود ماجرایی دارد.

حاج احمد قدیریان این‌گونه نقل می‌کند:«... آن زمان که ‌ایشان مسئولیت سازمان زندان‌ها را داشتند، من در جای دیگری مشغول بودم؛ ولی شنیدم که یکی از معاونین آقای یزدی به دفتر آقای لاجوردی رفته و از قول آقای یزدی گفته بود که شما استعفا بدهید؛ زیرا سازمان زندان‌ها زیر سؤال است و ما هم از ناحیه‌ی بعضی از آقایان تحت فشار هستیم؛ پس بهتر است شما استعفا بدهید.

ایشان [لاجوردی ] وقتی از قول آقای یزدی این خبر را می‌شنوند، یک کاغذ برمی‌دارند و یک استعفای دو خطی می‌نویسند. بعد از اینکه استعفا می‌دهند، من خدمت آقای یزدی رسیدم و به‌ ایشان عرض کردم که جنابعالی فرموده بودید که لاجوردی استعفا بدهد ؟ گفت نه من هیچ چیز در این باره نگفتم».

مهندس سید اسدالله جولایی نیز درباره‌ علت و نحوه‌ استعفای لاجوردی از سازمان زندان‌ها می‌گویند: «... به آقای لاجوردی فشارهای زیادی وارد می‌آوردند و اذیت‌شان می‌کردند... زمانی به خدمت آیت‌الله یزدی رفتیم.ایشان فرمودند چرا آقای لاجوردی استعفا داده‌اند؟ گفتم که آقای لاجوردی استعفا نداده‌اند و گفتم این تأکید معاون شما بود که نزد آقای لاجوردی آمد و از قول شما گفت: آیت‌الله یزدی فرموده‌اند استعفایتان را بنویسید. آقای لاجوردی تقریباً چهار روز دست نگاه داشتند؛ اما این آقا مرتب پیگیری می‌کردند که حاج آقا یزدی منتظر هستند.

وقتی این مسائل را به آقای یزدی گفتم، ایشان گفتند: «نه، من هیچ‌گاه از لاجوردی استعفا نخواسته‌ام»، در حالی که‌ ایشان فقط به تبعیت از دستور فقیهی چون آیت‌الله یزدی، اقدام به ‌این امر کرده بودند».

حاج احمد قدیریان و مهندس جولایی هر دو از اظهار نام معاون آیت‌الله یزدی که مسبب استعفای لاجوردی بود، خودداری ‌کردند؛ اما اظهار داشتند که‌ این شخص در زمان مصاحبه  «از مشاورین رئیس‌جمهور» بوده و «جایگاهی مهم و قابل توجه» در اختیار داشته است.

بهتر است در همین جا نظر سیدمرتضی بختیاری، جانشین لاجوردی در ریاست سازمان زندان‌ها را نیز درباره‌ علت و چگونگی استعفای او بشنویم.

آقای بختیاری ضمن آنکه بروز آثار شکنجه به روی جسم، افزایش سن و ضعف بدنی سید را دلیل کناره‌گیری او از مسئولیت دشوار زندانبانی می‌داند، روایت می‌کند: «در سال 75 که‌ آیت‌الله یزدی ریاست قوه‌ قضائیه را عهده‌دار بودند، ایشان [لاجوردی ] به مشهد تشریف آوردند. آن موقع یک نشست طولانی با هم داشتیم و ایشان به من پیشنهاد کردند که شما مسئولیت سازمان زندان‌ها را قبول کن».

به هر شکل و به هر دلیلی، در اواخر سال 1376، سید اسدالله لاجوردی، ریاست سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی ـ تربیتی کشور استعفا داد؛ در حالی که حتی راضی نشد برای تکریم و سپاس از او هیچ مجلسی برگزار شود. بانو لاجوردی تنها به خاطر دارد که ‌یک روز همسرش به خانه برگشت، آرم و اسمش را از روی لباسش جدا کرد و گفت: «این مسئولیت از دوش من برداشته شد و برای من هیچ فرقی نمی‌کند. چون من می‌خواهم در خدمت مردم باشم».

سیداسدالله لاجوردی دادستان اسبق تهران و رئیس سابق سازمان امور زندان‌ها اول شهریور سال 77 توسط منافقین به شهادت رسید.

منبع: فارس