طی ۳ دهه گذشته بیش از ۴ هزار حاجی قربانی سهل‌انگاری آل‌سعود شده‌اند. فاجعه شوم منا این آمار را افزایش داده است که نشانه عدم کفایت دولت سعودی در برگزاری موسم حج است.

 در پی حادثه اخیر منا بیش از 2000 نفر از حاجیان حج تمتع قربانی بی کفایتی دولت سعودی شدند، از این تعداد تاکنون 144 کشته و 85 مجروح ایرانی بودند.

این فاجعه پس از وقوع حادثه سقوط جرثقیل در مسجد الحرام که منجر به درگذشت بیش از 100 نفر از حجاج شد، رخ داد.

مراسم موسم حج در سالهای گذشته به تولیت عربستان سعودی 8 حادثه مرگبار داشته است که خونبارترین‌اش حادثه 9 مرداد 66 بود که 275 حاجی ایرانی به دست حمله مأموران سعودی در مکه در جریان برائت از مشرکین به شهادت رسیده‌اند.

تنها سه سال بعد از اینکه دولت عربستان عامدانه مراسم برائت از مشرکین را به خاک و خون کشید در سال 69 ،‌ هزار و 426 نفر در تونل منتهی به مسجد الحرام و بر اثر ازدحام جمعیت کشته شدند و حجاج زیر دست و پا له شدند.

ما این حادثه خادمان حرمین شرفین را به فکر نیانداخت که با تمهیداتی سعی کنند مانع از تکرار چنین حادثه‌ای شود در سال 73،‌ 273 نفر از حجاج در مراسم رمی‌جمرات به خاطر ازدحام جمعیت کشته شدند. در سال 76،  آتش سوزی در خیمه‌ها صحرای منا منجر به کشته شدن 340 حاجی و مجروح شدن هزار و 500 نفر شد.

سال 77 در رمی‌جمرات 180 حاجی در زیر دست و پا کشته شدند و فاجعه‌ای که در سال 80 هم تکرار شد این بار تعداد کشته شدها به 251 نفر رسید.

سال 85 دو حادثه روی داد هتلی در مکه فروریخت 86کشته به جای گذاشت و در رمی جمرات 363 نفر کشته شدند.

مصطفی میرسلیم که در مراسم حج امسال از نزدیک شاهد حادثه سقوط جرثقیل بود طی یادداشتی نوشت. حج بزرگترین تجمع عبادى مسلمانان است که همه ساله در ایام مشخص در مکه مکرمه با حضور مسلمانانى از تقریباً تمام کشورهاى اسلامى و کشورهایى که مسلمانان در آنجا حضور دارند برپا مى‌شود.

دولت عربستان براى رفاه حجاج در سال‌هاى اخیر اقدامات مهمى انجام داده است از جمله توسعه حرمین شریف در مکه و مدینه.

این اقدامات توسعه‌اى بسیار گسترده که به لحاظ ماهیت قطعاً قابل نقد است و چه بهتر که با مشورت سایر کشورهاى اسلامى مثلاً در چهار چوب مصوبات سازمان اجلاس اسلامى انجام مى گرفت تا هویت حرمین حفظ مى‌شد،‌دولت عربستان را وادار به استفاده از پیمانکاران متعدد کرده که اغلب با شتاب ناگزیرند فعالیت‌هاى مختلف ساختمانى انجام دهند، بنابراین شاهد علم شدن ده‌ها دکل جرثقیل ثابت و متحرک در حرمین یا در پیرامون متصل بدان است.

این دکل‌ها و اساساً کارگاه‌هاى عمرانى‌، هم خطر و هم مزاحمت براى جمعیت نزدیک دو میلیونى حجاج محسوب مى‌شود. خطر آن به لحاظ افتادن مصالح در محدوده شعاع عملکرد جرثقیل است و مزاحمت آن به لحاظ ایجاد مضیقه براى انبوه جمعیت حجاج در حال رفت و آمد است.

بهترین راه برچیدن این دکل‌ها و در صورت عدم امکانِ برچینى‌، مهار کردن و تعطیل نمودن آنها در ایام حج است.

بى توجهى دولت عربستان به این نکته مهم و عدم استفاده از اطلاعات هواشناسى موجب شد که امسال، براثر طوفان، یکى از جرثقیل‌هاى متحرک که کاملاً امکان جابجایى و دور کردن ازحرم را داشت‌، واژگون شود و تا کنون جان 108 نفر از حجاج را بگیرد و وضع نزدیک به ٢٣٨ نفراز مجروحان نیز بدون نگرانى نیست.

حمید شاکرنژاد قاری بین المللی قرآن کریم نیز در گفت وگویی به شرح جزئیات فاجعه منا بدین صورت پرداخت: حدود 8 صبح راه افتادیم که اعمال را انجام دهیم. در ابتدای راه بعد از طی مسیر کوتاهی در مسیر اصلی جمرات بودیم که ازدحام جمعیت و گرما خیلی زیاد شد. تقریبا ده دقیقه از مسیر گذشته بود که ازدحام به قدری زیاد شد که جمعیت به حالت توقف می رسید و دوباره بعد حرکت کوتاهی اتفاق می افتاد این اتفاق دو سه بار رخ داد و در این حالت برخی که مسن تر بودند گرمازده می شدند و مقداری استرس در جمعیت ایجاد شد.

شاکرنژاد همچنین افزود: بعدا جمعیت قفل شد و ازدحام به قدری زیاد شد که جمعیت به خاطر گرمازدگی تشنگی و نبود امکانات بسیار بهم ریخت و فقط یادم هست جمعیت من را به سمت جلو هل می داد و اختیاری برای کنترل فشار جمعیت از پشت نداشتم.  وقتی رسیدم به جلو ازدحام جمعیت، دیدم که مسیر توسط پلیس عربستان بسته شده و به زائران می‌گفتند که جلو نیایید و می گفتند که سعی کنید به عقب برگردید.

وی همچنین گفت: وقتی این حالت در بین جمعیت ایجاد شد که نمی توانستند به جلو حرکت کنند بسیار آشفته شد و در همین حین تلفات شروع شد و حداقل 50 تا 60 نفر جلوی چشم خودم جان داند که سعی کردیم به برخی آنها کمک کنم که حال خودم هم خراب شد. بعد از آن دیگر چیزی متوجه نشدم تا این که دیدم آمبولانس های سعودی در حال جابجایی اجساد زائران هستند.

همه این حادثه را کنار هم بگذاریم پی می‌بریم که آل سعود با اندکی تامل و جدی گرفتن حادثه‌های پیشین می‌توانست مانع تکرار حادثه مکرر در این سال‌های اخیر شود و بسیار خوشبینانه می‌توان گفت بیش از 4 هزار حاجی قربانی سهل‌انگاری دولت ال سعود شده‌اند.