صدای دلنشین نوزادی از درون خانه خدا به گوش می‌رسد، تمام شهر نه، تمام آسمانها در حیرتند! چه شده است؟

فاطمه دختر اسد چند روزی است وارد کعبه شده است واینک پس از سه روز دیوار خانه خدا شکافته می‌شود و ابوطالب را خنده ای و آن سو دورتر محمد گویی تمام دنیا را به او داده اند وقتی دختر اسد فرزندش را به آغوش مهربان محمد می‌سپارد، بناگاه صوت زیبای قرآن علی اعلا به گوش می‌رسد. پس از خواندن تورات، انجیل و زبورو ...قد افلح المومنون...کیست این کودک باید از زبان نزدیکترین شخص یعنی نفسش که همان رسول خداست بشنویم. پای سخن پیامبر رحمت می‌نشینیم تا برایمان از علی(ع) بگوید.  

 ایمان علی(ع)

ایمان علی(ع) زبانزد عام و خاصّ است و راویان احادیث از شیعه و سنی سخنان بی شماری از پیامبر اکرم(ص) در وصف ایمان علی(ع) نقل کرده اند؛ از جمله پیامبر(ص) فرمودند: اولین کسی که به من ایمان آورد و رسالت مرا تصدیق نمود و با من نماز گزارد، علی بود. و نیز در شأن نزول آیه «وَ السّابِقُونَ السَّابِقُونَ اوُلئکَ الْمُقَرَّبُون» فرمودند: منظور از سبقت گیرندگان در این کلام خداوند، علی(ع) است. ولی اوج وصف ایمان علی(ع) را می‌توان در این جمله رسول خدا مشاهده کرد: ای علی! ایمان با وجود تو سرشته شده و با گوشت و خون تو آمیخته شده، همان گونه که با گوشت و خون من آمیخته شده است.

 

 انفاق در راه خدا

از خصلت های خوب در فرهنگ اسلام- که همواره مورد سفارش قرآن بوده است- انفاق و بخشش به مستمندان است. اولیای خدا نیز خود را نسبت به این فرهنگ قرآنی پایبند نموده اند. علی(ع) نمونه بارز و آشکار این روش پسندیده است و قرآن کریم در موارد متعدد، از این روش پسندیده حضرت به نیکی یاد کرده است؛ از جمله در سوره بقره آمده است: کسانی که مالشان را در شب و روز و نهان و آشکار انفاق می‌کنند، نزد پروردگارشان پاداش نیکو خواهند داشت. مفسران نقل کرده‌اند این آیه در شأن علی(ع) نازل شده است؛ که چهار درهم نقره را یکی در شب، یکی در روز و یکی در پنهان و یکی آشکارا صدقه داد و این کار همیشگی او بود.

 

 پذیرایی از میهمان

ابن عباس می‌گوید: مردی نزد پیامبر خدا(ص) آمد و از گرسنگی شکایت کرد. حضرت چون غذایی در خانه خود نداشتند، برخاستند و از مردم سؤال کردند: آیا کسی هست این مرد را امشب میهمان کند؟ علی(ع) عرض کرد: بله، ای رسول خدا من میزبان او خواهم بود. آن گاه او را به خانه آورد و از فاطمه(س) غذا خواست. حضرت زهرا پاسخ داد: به جز غذای بچّه ها چیز دیگری نداریم؛ ولی می‌توانیم با آن از میهمان پذیرایی کنیم. امام فرمود: بچه ها را بخوابانید و غذا را به میهمان دادند. فردای آن روز نزد رسول خدا آمدند و ماجرا را برای پیامبر(ص) نقل کردند. با اندک فاصله ای این آیه نازل شد: آنانی که ایمان در قلبشان جای گرفته است، با اینکه خود نیازمندند، دیگران را بر خود مقدم می‌دارند.

 

 زهد علی(ع)

علی(ع) در زهد بی مانند بود و از خوراک و پوشاک دنیا به کمترین قناعت می‌کرد. او در زهد چنان بود که پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: ای علی! خداوند عالم تو را به زینتی آراسته است، که کسی از بندگان را هرگز به آن زینت نکرده است و آن آرایه زهد تو است. در جای دیگر می‌فرماید: علی زاهدترین مردم در دنیاست.

 

 فاتح خیبر

در جنگ خیبر پس از آنکه قلعه معروف قموص، که از دژهای خیبر بود، به محاصره مسلمانان در آمد، هشت روز پیاپی سرداران حمله می‌کردند، ولی پیروزی به دست نمی آمد. نزد پیامبر(ص) آمدند و حضرت فرمود: فردا پرچم را به دست کسی می‌دهم، که هرگز از نبرد نمی گریزد و پشت به دشمن نمی کند. او کسی است که خدا و رسول را دوست می‌دارد و خدا و رسولش نیز او را دوست دارند. خداوند این دژ را به دست او می‌گشاید. فردای آن روز، هنگام طلوع آفتاب، یاران دور خیمه پیامبر(ص) گرد آمدند تا ببینند این افتخار شامل حال چه کسی می‌شود. پیامبر(ص) از خیمه بیرون آمد و علی(ع) را خواست و علی(ع) پرچم اسلام را به دست گرفت و با از جا کندن در قلعه خیبر، آنجا را فتح نمود.

 

 شناخت علی(ع)

علی شناسی درسی است که در مکتب وحی باید آموخت، زیرا او در کمالات چنان پیش رفته و اوج گرفته است که انسانهای عادی قادر به شناخت او نیستند. از این رو پیغمبر گرامی اسلام می‌فرمایند: ای علی! هیچ کس جز من و تو خداوند را چنان که باید نشناخت و تو را نیز، کسی جز من و خدا نشناخت.

 

 عدالت علی(ع)

علی(ع) می‌فرماید: به خداوند بزرگ و توانا سوگند، اگر حسن و حسین، دو فرزند دلبندم، دلی را بناحق بیازارند، یا دیناری به ستم از دیگران بستانند، با همان شمشیری که بت پرستان را از پای در آوردم، نوادگان پیغمبر(ص) را هم ادب خواهم کرد.

 

 علی(ع) و قرآن

محمد جواد مغنیه، دانشمند لبنانی، در تشریح این روایت پیامبر اسلام(ص) که فرمودند: علی با قرآن است و قرآن با علی؛ و این دو از هم جدا نمی شوند، تا روز قیامت که مرا کنار حوض کوثر ملاقات کنند، می‌گوید: از این گفتار پیامبر(ص) نتیجه می‌گیریم:

یک: گفته خدا و رسولش با سخن علی(ع) از جهت حجیت و لزوم اطاعت یکی است.

دو: علی(ع) به حقایق قرآن و دقایق آیات آن دانا بوده و از تمام علوم قرآن آگاهی داشته است.

سه: علی مانند قرآن از هر خطا و لغزشی مصون است.

چهار: علی به جاودانگی قرآن جاوید است.

پنج: قرآن نیازمند علی(ع) است، همان گونه که علی(ع) نیازمند قرآن است؛ زیرا معنای ملازمت و همبستگی دو چیز احتیاج هر کدام به دیگری است.

 

 عبادت علی(ع)

ابن ابی الحدید می‌گوید: علی(ع) از جهت عبادت از همه کس عابدتر و نماز و روزه‌اش از همه کس بیشتر بود. سپس می‌گوید: درباره این مرد چه می‌اندیشید که آن قدر مواظب نماز و عبادت خود بود، که در یکی از شبهای ترسناک صفّین به نام «لَیْلَةُ الْهَریر» سجاده خود را در میان دو لشکر پهن کرد و در میان رگبار تیرهای دشمن، به نماز ایستاد و هرگز نترسید و تا پایان نماز تکان نخورد.

 

 اعجاز کلام علی(ع)

شیخ محمد عَبْدُه، شارح نهج البلاغه و از اصلاحگران عصر حاضر، می‌گوید: از کلمات علی(ع) نه فقط روح بلاغت، فصاحت، حکمت و فضیلت را می‌توان مشاهده کرد، بلکه اعجاز را می‌توان دید. آن بزرگوار گاهی با کلمات خود انسان را به ملکوت اعلی سیر می‌دهد و زمانی متوجه اوضاع مادی می‌سازد. شجاعت و صلابت را به نحوی مجسم می‌سازد، که پشت مردان بی باک را به لرزه درمی آورد. در مقابل، رحم و شفقت را به گونه ای مجسم می‌سازد که قلب هر مخلوق سنگدلی هم اندوهگین می‌شود.

 

 فصاحت کلام

معاویه درباره فصاحت علی(ع) سوگند یاد می‌کند و می‌گوید: کسی جز علی ابن ابی‌طالب فصاحت و بلاغت را میان قریش رسم نکرد. آنگاه می‌گوید: اگر زبان آوران عرب گرد هم آیند، سزاوار است در برابر فصاحت گفتار فرزند ابی طالب سر تعظیم فرود آورند.