پائیز امسال 93 سال از یکی از مهمترین کشف‌های آثارباستانی در یک قرن اخیر گذشت؛ کشف آرامگاه "توت عنخ خامون" توسط یه باستان شناس انگلیسی.

در پاییز سال 1922 باستان شناس انگلیسی "هاوارد کارتر" که بیش از 6 سال بود مشغول حفاری در دره سلاطین مصر بود درهای آرامگاهی را گشود که به کشفی بزرگ در تاریخ باستانشناسی معاصر منجر شد. او مقبره "توت عنخ آمون" یکی از سلاطین مصر باستان که در 3245 سال قبل بر این سرزمین پادشاهی می‌کرد را یافت.   او با دقت دریچه‌ای که پس از حفاری یافته بود را باز کرد و شمعی را وارد حفره کرد؛ "لرد کارنارون" کسی که هزینه این کاوش را متقبل شده بود، یک عکاس و دو دستیار دیگر کارتر در کنار او شاهد ماجرا بودند. کارتر بعدها در توصیف حال و هوای آن لحظات نوشت: "ابتدا نمی توانستم چیزی ببینم، هوای گرمی که از حفره خارج می شد شعلۀ شمع را می لرزاند، اما به تدریج، وقتی چشم هایم به نور عادت کرد، غبار روی اجزای اتاق به تدریج محو شد، حیوانات عجیب، مجسمه ها و طلا- همه جا تلألو طلا بود. برای یک لحظه لحظه ای که برای من و اطرافیانم ابدی بود من با شگفتی در جایم خشکم زده بود و هنگامی که لُرد کارنارون که دیگر نمی توانست سکوتم راتحمل کند یا اضطراب فریاد زد: "می توانی چیزی ببینی؟" تمام آن چه می توانستم بگویم، این بود:"بله، چیزهایی شگفت انگیز!"    نکته‌ای که کشف کارتر را با دیگر یافته ها متمایز می کرد دست نخورده بودن مقبره پس از چندهزار سال بود. گرچه "توت عنخ آمون" در مقایسه با دیگر فرعون های بزرگ تاریخ مصر ثروت عظیمی نداشت، ولی ورودی کوچک و پنهان شده در زیر سنگ ها باعث شده بود این مقبره در تمامی این سال ها از هر دزدی مصون باشد.   علاوه بر تخت طلایی پادشاه، نیمکت ها، صندلی ها، ارابه ها، ظروف سنگی حاوی غذا، صندوق هایی حاوی لباس های ابریشمی و یک بادبزن زیبا از پر شترمرغ همانطور بود که چند هزار سال قبل قرار گرفته بود. باستانشناس انگلیسی گفته پس از بازکردن مقبره حتی بوی چند هزار سال قبل را نیز در هوا استشمام کرده است. او در یادداشت های خود نوشته که انگار پیغامی از مردم 3 هزار سال قبل به دستش رسیده بود.   هیات اکتشاف در اتاق دیگر مقبره آنها یک صندوق طلایی بزرگ پیدا می‌کنند که درون آن تابوت سه لایه ای وجود داشته است که داخلی ترین لایۀ آن از طلای خالص ساخته شده بود و مومیایی فرعون را کاملاً حفظ کرده بود.   وقتی سرپوش آخرین تابوت برداشته شد، کارتر ماسک طلایی توت عنخ آمون را دید که روی آن تاج گلی قرار گرفته بود؛ این تاج را احتمالا بیوۀ جوان فرعون، "آنخس نامون" روی آن گذاشته بود. کارتر بعدها در توصیف آن لحظه نوشت: بین آن همه شکوه و جلال سلطنتی و آن همه عظمت پادشاهی، هیچ چیز از آن تاج گل زیباتر نبود. آن تاج گل به ما نشان می داد که 3300 سال چه دورۀ زمانی کوتاهی است.    در جمع هیات اکتشاف جدای باستانشناسان یک عکاس نیز حضور داشت که لحظات پر هیجان این کشف تاریخی را به ثبت می‌رساند؛ "هری بورتون" عکاس نشنال جئوگرافی. او عکس‌هایی از باز کردن در مقبره تا اولین تصویر از ماسک طلایی فرعون و اشیا و یافته های دیگر گرفت که تا سال 2003 از دید عموم پنهان بود و تنها در این سال به شکل رسمی رونمایی شد. در همین حال به تازگی و در سالگرد این اکتشاف عکس‌های بورتون با امکانات نرم افزاری جدید رنگی شده و در گالری ای در نیویورک به معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است. در زیر نگاهی به این عکس‌ها می‌اندازیم.