۱۷ ربیع‌الاول عام‌الفیل مشهور میان علمای امامیّه، روز ولادت با سعادت رسول خدا حضرت محمّد بن عبدالله(ص) آخرین فرستاده خداوند و خاتم انبیاء الهی برای هدایت بشریت به سوی سعادت در روی زمین است.

 معروف آن است که ولادت پیامبر(ص) در مکّه معظّمه، واقع شده است و زمان ولادتش هنگام طلوع فجر، روز جمعه بوده است. (عام الفیل سالی است که ابرهه با لشکرش که بر فیل سوار بودند به قصد تخریب کعبه آمد، ولی همگی نابود شدند). حضرت محمد(ص)، از پدری به نام عبدالله بن عبدالمطلب و مادری به نام آمنه بنت وهب دیده به جهان گشود و با انوار رخسار و جمال منوّرش، جهان تیره و تاریک، به ویژه عربستان را روشن گردانید.

نام مبارکش محمد بن عبدالله و در تورات و برخی کتب آسمانی"احمد" نامیده شده است. آمنه، دختر وهب، مادر حضرت محمد(ص) پیش از نامگذاریِ فرزندش توسط عبدالمطلب به محمّد، وی را «احمد» نامیده بود کنیه حضرت محمد (ص)ابوالقاسم و ابوابراهیم است و القاب حضرت محمد (ص) رسول اللّه، نبی اللّه، مصطفی، محمود، امین، امّی، خاتم، مزّمل، مدّثر، نذیر، بشیر، مبین، کریم، نور، رحمت، نعمت، شاهد، مبشّر، منذر، مذکّر، یس، طه‏ و...

در قرآن مجید بحث زیادی درباره دوران طفولیت پیامبر(ص) نیامده است. تنها در آیات 6 و 7 و 8 سوره ضحی می‌خوانیم: «أَلَمْ یَجِدْکَ یَتِیماً فَآوَی * وَ وَجَدَکَ ضَالاًّ فَهَدَی * وَوَجَدَکَ عَائِلا فَأَغْنَی»؛ (آیا او تو را یتیم نیافت و پناه داد؟! * و تو را گمشده یافت و هدایت کرد، * و تو را نیازمند یافت و بی نیاز نمود).

در آیه نخست اشاره به یتیمی پیامبر(ص) شده که در تاریخ نیز آمده است. چون در آن هنگام که در شکم مادر بود، پدرش عبدالله را از دست داد و شش ساله بود که مادرش نیز از دنیا رفت و خداوند او را در آغوش جدش عبدالمطلب و در هشت سالگی که جدش از دنیا رفت، در دامان عمویش ابوطالب پناه داد که او را همچون جان شیرین در بر می‌گرفت و محافظت می‌کرد.

در آیه سوم اشاره به تهی دستی پیامبر(ص) در آغاز عمر کرده که سپس خداوند مهر او را در قلب خدیجه(علیها السلام) انداخت و با او ازدواج کرد و ثروت سرشارش را در پای او ریخت.

و امّا در آیه دوم می‌فرماید: «تو را گمشده یافت و هدایت کرد» بعضی از مفسّران، «ضالّاً» را به معنای عدم شناخت حق تفسیر کرده و گفته‌اند مفهوم آیه این است که تو گمراه بودی و حق را نمی‌شناختی و ما تو را به سوی حق هدایت کردیم؛ در حالی که بعضی دیگر آن را به معنای غفلت می‌دانند. یعنی تو از این احکام و کتاب آسمانی غافل بودی. در مقابل بعضی می‌گویند مراد ضلالت ظاهری است. یعنی در طفولیت یک یا چند بار، در درّه‌های مکه یا نقاط دیگر گم شدی و خداوند تو را هدایت کرد و به آغوش پر مهر عبدالمطلب و ابوطالب و حلمیه سعدیه مادر رضاعیت باز گردانید.

تکریم، تعظیم و بزرگداشت روز تولد پیامبر (ص)بسیار به‌جاست، مرحوم «سیّد بن طاووس»، در اقبال، در تکریم و تعظیم این روز به خاطر ولادت شخص اوّل عالم امکان و سرور همه ممکنات حضرت نبیّ اکرم(ص) سفارش بسیار کرده است.

بنابراین، سزاوار است مسلمین با برپایی جشن‌ها و تشکیل جلسات، هرچه بیشتر با شخصیّت نبیّ مکرّم اسلام(صلی الله علیه وآله)، سیره و تاریخ زندگی او آشنا شوند و از آن، برای ساختن جامعه‌ای اسلامی و محمّدی بهره کامل گیرند.

منبع: ایسنا