از نگاه حضرت زهرا(س) حکومتی می‌تواند به اجرای عدالت در جامعه اقدام کرده و انتظارات دین را در این باره تأمین کند که حاکمان آن، خود عادل باشند و دستیابی آن‌ها به قدرت براساس موازین عادلانه صورت گرفته باشد.

 حضرت فاطمه(س) چنان که در خطبه فدکیه آمده است ـ بر این باور بود که عدالت، عامل آرامش و پیوند دل‌هاست: «والعدل تسکینا للقلوب»، آن حضرت(س) عدالت را در بعدی فراتر از حاکمیت مطرح کرده است، به نظر ایشان هر انسان توحیدگرا باید در مسیر عدالت حرکت کرده و با خود، خانواده، بستگان خویش، جامعه و حتی همه جهان براساس عدالت و دادگری رفتار کند. از نگاه حضرت زهرا(س) حکومتی می‌تواند به اجرای عدالت در جامعه اقدام کرده و انتظارات دین را در این باره تأمین کند که حاکمان آن، خود عادل باشند و دستیابی آنها به قدرت براساس موازین عادلانه صورت گرفته باشد، خطبه فدکیه، مراجعه به خانه انصار، گفت‌وگو با زنان مدینه و مویه بر مزار شهدای احد، گوشه‌هایی از این تلاش را به تصویر می‌کشد.

آن حضرت در سخنان و رفتار خویش، مشروعیت سیاسی، اهداف و کارکردهای حکومت و شایستگی حاکمان سیاسی را با مؤلفه‌های عدالت پیوند می‌زند، حضرت فاطمه (س) نیز در خطبه فدکیه این موضوع مهم را مورد توجه قرار داده، به این نکته اشاره می‌کند که پدر بزرگوارش به امر خداوند، به هدایت و راهبری در میان مردم برخاست، آنان را از گمراهی رهانید، بینایشان کرد، به دین استوار و محکم راهنمایی و به صراط مستقیم فراخواند، سپس آن حضرت(س) ضمن توصیف وضعیت زندگی فلاکت بار مردم در دوران جاهلیت، به این نکته اشاره می‌کند که خداوند با بعثت پیامبر(ص) آنان را از آن دشواری‌ها نجات داد.

*اطاعت و عبودیت الهی

حضرت فاطمه(س) در خطبه فدکیه با اشاره به توحید، فاعلیت تام خداوند و بی‌نیازی او به این نکته اشاره می‌کند که خدای متعال اشیا را آفرید و به قدرت خویش، بدون الگوگیری از کسی یا نیاز به دیگران، پدیده‌ها را به وجود آورد و یکی از انگیزه‌های این آفرینش، بی گمان بزرگداشت دعوت الهی و ایجاد انگیزه لازم و حجت برای اطاعت از فرمان الهی و پرستش همه جانبه اوست، حضرت(س) در این فراز از سخنان خود توجه می‌دهد که انسان در همه حال و هر رفتاری باید در چارچوب اطاعت و عبودیت الهی حرکت کند. از این رو به شدت به مقابله با جریان انحرافی سقیفه که مسیر تعیین شده مشروعیت الهی سیاست و حاکمیت اسلامی را تغییر داده بر می‌خیزد.

حضرت فاطمه(س) معتقد بود که خلافت، بدون حکم خداوند، فاقد مشروعیت است. لذا محور استدلال ایشان، عدم مشروعیت خلافت زمامداران سقیفه است که هیچ دلیل و حجتی شرعی بر تصدی منصب خلافت نداشتند و هیچ بهانه‌ای را جز بیم از بروز فتنه، نتوانستند ارائه کنند در حالی که این کار آنان فتنه انگیز و خروج از مسیر عدالت بود.

*امامت و رهبری

تنها راه چاره از آسیب‌های جامعه از نگاه فاطمه(س) حرکت در قالب نظام امامت است که رهبر آن از سوی خداوند متعال منصوب شود. آن حضرت تأکید می‌کند که اهل بیت(ع) وسیله‌ای میان خداوند و خلق،‌ جایگاه پاکی‌ها، برگزیدگان خدا، دلیل روشن و آشکار پروردگار و وارثان پیامبران الهی‌اند.

بیشترین تلاش‌های سیاسی حضرت زهرا(س) پس از رحلت نبی اکرم(ص)، آگاه ساختن مردم نسبت به این وظیفه مهم بود. در این راستا آن حضرت انتقادهای جدی خود را نسبت به کوتاهی، پیمان شکنی و سستی مردم در انجام این وظیفه الهی اعلام داشته و در مواضع مختلف ازجمله خطبه فدکیه به سرزنش آنان پرداخت که هم در رفتار و هم در گفتار به باطل گراییدند.

دانشنامه فاطمی

منبع: فارس