«یکی از شعرای فرانسه می گوید منحوس ترین هدیه که موکلین جهنم ممکن است برای سلاطین روی زمین ارسال دارند وجود متملقین است که هیچ گاهی اطراف پادشاه از آنان خالی نیست...»

جوان و تاریخ- اخبار تاریخی



تملق و چاپلوسی از جمله ویژگی هایی است که در درون کاخ ها و دربارها، فراوان پیدا می شود. دلیل این امر نیز روشن است. چاپلوسی خصیصه ای است که همیشه از طرف فردی پایین و مادون، خطاب به شخصیتی در رده های بالا و مافوق صورت می گیرد. از این رو آنکه اقدام به تملق می کند، بیش از هر چیز به منافع خود می اندیشید. اینکه بتواند خود را در موقعیتی که در آن است حفظ کرده و یا اینکه از آن وضعیت ارتقا دهد.

برای مقابله با فرهنگ چاپلوسی لازم است تا فردی که مورد چاپلوسی قرار می گیرد بدین نتیجه برسد که چاپلوسی دیگران هیچ منفعتی برای  او ندارد. بنابراین بیش از چیز بر مافوق و نفر بالادستی لازم است تا تحت تاثیر حرکات چاپلوسان قرار نگیرد. این البته اراده ای پولادین را می طلبد؛ چرا که همه افراد فی نفسه از تملق و تعریف خارق العاده و بزرگ جلوه دادن خود و یا کوچک جلوه دادن دیگران لذت می برند. روزنامه عصر جدید که در برخی از شماره های خود به مسائلی اجتماعی- سیاسی از این دست، با قلم اعلم الدوله می پرداخت، در این زمینه مباحثی را بیان می داشت و یا حکایاتی را نقل می کرد که بیان آنان خالی از لطف نیست:

«یکی از شعرای فرانسه می گوید منحوس ترین هدیه که موکلین جهنم ممکن است برای سلاطین روی زمین ارسال دارند وجود متملقین است که هیچ گاهی اطراف پادشاه از آنان خالی نیست. یکی از نویسندگان فرانسه می گوید درجه تملق را به حدی بالا برده و بی مزه می کنند که اگر سایرین که داخل در حوزه ایشان نیستند بشنوند از شدت خنکی خندیده و تعجب ها کرده؛ لوئی چهاردهم از یکی از درباریان می پرسد چه ساعتی است]ساعت چند است؟[ می گوید هر ساعتی که میل مبارک باشد! و پادشاه مزبور که به هنگام پیری بر سر میز غذا خوری شکایت از بی دندانی می نماید می گویند اعلیحضرتا کیست که دندان داشته باشد! بدیهی است در صورتی که پادشاه از زمان طفولیت در میان چنین اشخاصی پرورش یابد آیا از وی توقع آن توان داشت که در بزرگی جنس خود را از سایرین ممتاز ندانسته، طریقه خیالاتش با سایرین مختلف نباشد؟»1

پی نوشتها:

1-عصر جدید، سال سوم، شماره چهل، ص 8