فرجام خواهی سیدکاظم موسوی بجنوردی که محکوم به اعدام شده بود به «شرف عرض شاهنشاه آریامهر رسید و شاهنشاه آریامهر به میمنت تولد نوزاد جدید خاندان سلطنت وی را مورد عفو قرار دادند و مقرر فرمودند حکم اعدام او با یک درجه تخفیف به حبس ابد تبدیل گردد.»

جوان و تاریخ- اخبار تاریخی



 

سیدکاظم موسوی بجنوردی از جمله مبارزان عصر پهلوی دوم است. او در ابتدای دهه 40 برای برندازی حکومت پهلوی اقدام به تاسیس حزب ملل اسلامی کرد. این حزب فعالیتی مخفی  و زیرزمینی داشت و از جمله اعضای شهره اش می توان به محمد جواد حجتی کرمانی و جواد منصوری اشاره کرد. آنچه در میان برنامه های این حزب دارای اهمیت و توجه است آنکه، این حزب که همزمان با اولین بیانیه ها و مقابله های امام خمینی با رژیم پهلوی به رویارویی مسلحانه با این رژیم پرداخت، هدف خود را برپایی حکومت اسلامی قرار داده بود. هدفی که تا پیش از این تنها فدائیان اسلام بر آن تاکید داشتند.

 

اما با توجه به قدرتگیری ساواک در این دوره و نظم پلیسی و اختناقی که در ایران حاکم بود، جریان های مبارزه به سختی می توانستند به اقدام علیه رژیم بپردازند. از این رو در همان ابتدای کار حزب ملل اسلامی، اعضای آن شناسایی و همگی به اتفاق رهبری آن را طی یک سال دستگیر شدند.

 

«پرونده متهمین پس از انجام تحقیقات در مراحل بازرسی دادستان ارتش به دادگاه عادی فرستاده شد. دادگاه عادی محمدکاظم موسوی بجنوردی متهم ردیف یکم (رهبر گروه) را محکوم به اعدام و حسن حامد عزیزی و محمد سید محمودی قمی (متهمین ردیف های دوم و سوم) را به حبس ابد و 52 نفر بقیه متهمین را به 3 تا 15 سال بس محکوم کرد. به اثر تقاضای تجدیدنظر دادستان دادگاه به علت قلت مجازات و همچنین تقاضای متهمین، پرونده به دادگاه شماره دوی تجدیدنظر اداره دادرسی ارتش ارسال گردید. دادگاه مزبور  رای صادره دادگاه بدوی را در مورد محمد کاظم موسوی بجنوردی اعدام و 7 نفر دیگر از متهمین را به حبس ابد محکوم نمود.»

 

پس از این امر متهمین از رای صادره فرجام خواهی کردند. فرجام خواهی وی به «شرف عرض شاهنشاه آریامهر رسید و شاهنشاه آریامهر به میمنت تولد نوزاد جدید خاندان سلطنت وی را مورد عفو قرار دادند و مقرر فرمودند حکم اعدام او با یک درجه تخفیف به حبس ابد تبدیل گردد.» 1

 

نکته ای که در این میان مورد توجه روزنامه اطلاعات (آنچه در بالا به آن اشاره شد) قرار نگرفته است آن است که همزمان باصدور رای اعدام موسوی بجنوردی فشار زیادی به حکومت پهلوی برای آزادی وی انجام شد. به صورتی که دانشجویان ایران خارج از کشور و حتی روشنفکران اروپایی همچون ژان پل سارتر  نیز به این حکم اعتراض کردند. بنابراین علت اصلی تخفیف حکم بجنوردی فضای سیاسی ایجاد شده علیه حکومت پهلوی بود نه تولد نوزاد جدید خاندان سلطنت.

 

پی نوشت ها:

 

1-روزنامه اطلاعات، شماره 11967، 14 اردیبهشت 1345، ص 15