شاه آنقدر ضعیف بود که وقتی مصدق گفته بود: تولیت آستان قدس رضوی را، که طبق وقفنامه تولیت آستان با پادشاه وقت است، باید من انتخاب کنم، شاه جواب داده بود: حرفی ندارم...

جوان و تاریخ- اخبار تاریخی



کودتای 28 مرداد باعث پیروزی انسانی ضعیف النفس برای ملتی بود که در تکاپوی آزادی بودند؛ آن هم به واسطه کمک خارجی ها. نوع کنش ورزی شاه در مقابل مصدق نشان می دهد که او تا چه اندازه از مصدق می هراسید و از او بیم داشت. همین مسئله نیز ثابت می کند که مصدق چه فرصت مغتنمی را از دست داد. او که کاملا بر شاه مستولی شده بود و می توانست کار سلطنت را تمام کند؛ اما آنقدر تعلل کرد که این شاه ضعیف النفس به اتکای خارجی ها کار او را یکسره کردند:

«شاه آنقدر ضعیف بود که وقتی مصدق گفته بود: تولیت آستان قدس رضوی را، که طبق وقفنامه تولیت آستان با پادشاه وقت است، باید من انتخاب کنم، شاه جواب داده بود: حرفی ندارم، مصدق پنج نفر را معرفی کند تا من یکی از آنها را انتخاب کنم. من به مصدق گفتم: چرا شما باید انتخاب کنید؟ گفت: برای اینکه از پول تولیت نباید وارد دربار شود. شاه به قدری از مصدق وحشت داشت که حد نداشت . مصدق گفت: خواهر شاه باید از ایران برود، شاه گفت: باشد. گفت: مادرش هم باید برود، شاه گفت : چشم ، هر چه می گفت شاه قبول می کرد. یک بار شاه مرا به بابل دعوت کرده بود. وقتی رفتم به من گفت: آخر مصدق چه کار کرده کهمردم اینقدر به او توجه دارند؟»1

1-حسین مکی، گفت و گو با حسین مکی، تهران، تهیه و تنظیم: مرتضی رسولی پور، تهران،موسسه مطالعات تاریخ معاصر، 1394، ص 43