فانوس اسکندریه یکی از هفت عجایب جهان باستان است. این فانوس عظیم در جزیره فاروس در ساحل شهر اسکندریه مصر قرار داشت و به منظور هدایت ملوانانی که قصد سفر به این شهر را داشتند، توسط اسکندر مقدونی بنا شد

فانوس اسکندریه یکی از هفت عجایب جهان باستان است. این فانوس عظیم در جزیره فاروس در ساحل شهر اسکندریه مصر قرار داشت و به منظور هدایت ملوانانی که قصد سفر به این شهر را داشتند، توسط اسکندر مقدونی بنا شد و در حدود ۱۵ قرن روشن بود. متاسفانه این فانوس یکی از شش شگفتی جهان باستان بشمار میآید که دیگر اثری از آن باقی نمانده است. معمولا از آن برای کمک به دریانوردان برای یافتن ساحل و دیدبانان برای رویت کشتی های جنگی استفاده میشد.


دو تل آتش بزرگ در بالای فانوس قرار داشت که در شب روشن میشد و نور عظیمی را ایجاد میکرد. همینطور در بدنه ی فانوس از آینه های جلا یافته استفاده شده بود که در طول روز اشعه خورشید را به زیبایی منعکس میکرد. در کل ساختار فانوس را میتوان به سه بخش کلی تقسیم نمود : ۱- پایه مستطیل شکل. ۲- بخش هشت ضلعی میانی. ۳- بخش استوانه ایی بالای فانوس.


در ورودی فانوس اسکندریه شامل طاق بلندی بود تا حیوانات بارکش براحتی از آن عبور کنند. در برخی از افسانه های کهن به این نکته اشاره شده است که فانوس میتوانست تا ۵۶ کلیومتری اطراف خود را روشن نماید، البته باور این داستان بسیار دشوار و دور از ذهن میباشد. برخی از تاریخ نگاران ارتفاع آن را بین ۱۰۰ تا ۱۸۰ متر تخمین زده بودند که با این وجود بعد از هرم برگ جیزه بزرگترین ساختمان جهان بشمار میآمد.

ساخت این فانوس احتمالاً ۳۰۰ سال قبل از میلاد و به دستور فرمانده بطلیموس که یکی از ژنرال های اسکندر مقدونی بود آغاز شد و تا ۲۸۵ سال قبل از میلاد به اتمام رسید. نام معمار فانوس اسکندریه sostratus بود، ولی به دستور بطلیموس او نباید نام خود را روی اثر مینگاشت و باید فقط نام بطلیموس در سردر آن نصب میشد. وی نیز نام خود را با زیرکی، زیر پوششی از گچ پنهان کرد.

عملاً در طول سه قرن از این فانوس استفاده میشد. در سال ۷۹۶ طبقه بالایی فانوس به دلیل فرسودگی از بین رفت. ۱۰۰ سال بعد و توسط سلطان تلون (Toulun 868-884) این بنا به مسجد تغییر کاربری داد. در سال ۱۱۸۳ گردشگری مسلمان به نام ابن حبیر این بنا را چنین توصیف کرد: “چشم قادر به دیدن کل این بنا نیست و کلمات قادر به توصیف عظمتش نیستند”.

متاسفانه در زمین لرزه سال های ۱۳۰۳ و ۱۳۲۳ آسیب جدی به بنا وارد شد. در سال ۱۴۸۰ سلطان Qaitbay از بلوک های تخریب شده این بنا برای ساختن قصر خود استفاده کرد، و اینجا بود که فانوس اسکندریه به نابودی کشیده شد. در سال ۱۹۹۴ باستان شناسان توانستند بلوک های مربوط به این بنا را که در زیر آب غرق شده بود پیدا کنند.