وزارت امورخارجه قدیمی ترین وزارتخانه ای است که در ایران تأسیس شده و تاریخ تشکیل آن تقریباً به دو قرن پیش می رسد.پس از تشکیل دولت واحد ایران که به دست آغا محمد خان قاجار انجام گرفت، لزوم برقراری روابط سیاسی با سایر دُول فکر تأسیس وزارتخانه یا سازمانی را به وجود آورد.

کافه تاریخ- عکس



وزارت امورخارجه قدیمی ترین وزارتخانه ای است که در ایران تأسیس شده و تاریخ تشکیل آن تقریباً به دو قرن پیش می رسد.پس از تشکیل دولت واحد ایران که به دست آغا محمد خان قاجار انجام گرفت، لزوم برقراری روابط سیاسی با سایر دُول فکر تأسیس وزارتخانه یا سازمانی را به وجود آورد.  در اوایل سلطنت فتحعلیشاه قاجار که روابط خارجی ایران کمابیش توسعه یافته بود و سفیران و نمایندگان خارجی به دربار ایران آمده بودند، برای مراجعات مأمورین خارجی و بیگانگان مرجع مخصوصی مقرر گردید و رضا قلی خان منشی الممالک که تقریباً وزارت داخله را اداره می کرد، مسئول این کار شد و قریب دوازده سال این سمت را دارا بود تا این که درسال 1236 هـ ق میرزا عبدالوهاب اصفهانی معروف به معتمد الدوله نشاط به این سمت انتخاب شد.   موتمن الملک که قریب ربع قرن در وزارت امورخارجه سابقه داشت همتی به خرج داده و با توجه به تجارب خود نظامنامه ای در باره وزارت امورخارجه تنظیم و درسال 1299 هجری قمری آن را به صحه شاه رسانید و آن را ملاک کار قرار داد.  پس از تصویب نظامنامه درسال 1300 هجری قمری سازمان وزارت امورخارجه به شرح زیر پیاده شد: وزیر، رئیس کل وزارت امورخارجه( این سمت درحقیقت قائم مقام و معاون وزیر بود و سال های طولانی تصدی این سمت با میرزا محمد خان صدیق الملک نوری پدر حاج محتشم السطنه اسفندیاری بود. نایبان افرادی بودند که در انتظار شغل به وزیر مشورت می دادند.