در اقتصاد روستایی ایران گاهی ابزارهای کشاورزی از خود کار کشاورز نیز مهمتر بود. البته این نگاه به کشاورزی حتی در سرزمین های دیگر نیز رایج است. بدین ترتیب کسانی که ابزار کار را فراهم می کردند گاهی بیشتر از کشاورز نیز سود می بردند و او که بیشترین کار و تلاش را صرف می کرد، کمتر بهره مند می شد . . .

کافه تاریخ- سبک زندگی

در اقتصاد روستایی ایران گاهی ابزارهای کشاورزی از خود کار کشاورز نیز مهمتر بود. البته این نگاه به کشاورزی حتی در سرزمین های دیگر نیز رایج است. بدین ترتیب کسانی که ابزار کار را فراهم می کردند گاهی بیشتر از کشاورز نیز سود می بردند و او که بیشترین کار و تلاش را صرف می کرد، کمتر بهره مند می شد. یکی از ابزارهایی که صاحب آن می توانست بخشی از سهم برداشت را از آن خود کند، صاحب گاو بود:



«در واقع نیز توانایی فراهم آوردن گاو در عمل همیشه پیش فرضی برای کسب حق کشت و زرع بوده است. اگر یک روستائی نمی توانست گاوی بخرد و نگه دارد مجبور بود در فصل شخم زنی آن را کرایه کند. در بعضی نواحی گاوبندها کرایه دهندگان عمده گاو برای شخم زدن بودند. گاو بندی یک جفت گاو داشت، علی القائده بیست درصد از کل محصول درو شده در زمینی را که با گاو او شخم زده بودند، مطالبه می کرد. گاوبندی که گاوهای کافی در اختیار داشت و می توانست همه گروه های شخم زنی روستا را مجهز کند، اغلب سالانه بیست درصد محصولات زمستانی(گندم و جو) و ده درصد محصولات تابستانی را دریافت می کرد. سهمه او از محصولات عمده کشاورزی از سهم هر یک از زارعان بیشتر می شد.»1

1-اریک جیمز هوگلاند، زمین و انقلاب در ایران، ترجمه: فیروزه مهاجر، تهران، پردیس دانش، 1392، ص 47