وقتی تهران امروز را می بینیم تصورمان این است که تهران تا بوده همین بوده است. شاید باور این مسئله برای ما دشوار باشد که تهران در ابتدای روزهایی که به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد، هم از نظر جغرافیایی و هم از نظر جمعیتی بسیار کمتر و کوچکتر از امروز بود.

کافه تاریخ- اخبار تاریخی

 

وقتی تهران امروز را می بینیم تصورمان این است که تهران تا بوده همین بوده است. شاید باور این مسئله برای ما دشوار باشد که تهران در ابتدای روزهایی که به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد، هم از نظر جغرافیایی و هم از نظر جمعیتی بسیار کمتر و کوچکتر از امروز بود:



«بسیاری از کسانی که تهران آن روزگار را دیده و توصیفی از آن کرده اند ارقام مختلفی درباره ی میزان جمعیت شهر پیش از پایتختی به دست داده اند. رقم غالب جمعیت در آن زمان بین 8 تا 9 هزار نفر بوده که حدود یک چهارم ایشان نظامی ساخلوبوده اند. اما در برخی از منابع رقم جمعیت تا پانزده هزار نفر ذکر و تاکید شده که یک پنجم آنها نظامی بوده اند. حدود تقریبی شهر چه براساس توصیفهایی که از آن شده و چه بر مبنای نقشه هایی که از آن زمان باقی مانده در شمال خیابانهای امیر کبیر و امام خمینی (از حدود سه راه امین حضور تا میدان حسن آباد) در مغرب، خیابان حافظ (از میدان حسن آباد تا چهار راه مولوی) در جنوب، خیابان مولوی (از چهار راه مولوی تا میدان قیام = شاه سابق) و در مشرق خیابان ری (از سه راه امین حضور تا میدان قیام) بوده است که در بیش از نیمی از آن باغها،مزارع، یخچالها و در نیم دیگر آن دکانها و کاروانسراها (بازار) و امامزاده ها و مساجد و مناطق مسکونی و عمارات دولتی و نظامی و سلطنتی قرار داشته است.»