حضور بیگانگان در ایران و استبداد حاکم بر جامعه ایرانی عملا نوسازی معقول جامعه ایران را با مشکل مواجه کرده بود. از همین رو برای ایرانیان و حتی خود مستبدین داشتن برخی مظاهر مدرنیته مثل بانک، ارتش مدرن و یا راه آهن به آرزو تبدیل شده بود. قطعا یکی از مهمترین این نهادها بانک بود که می بایست با بانکهای خارجی حاکم بر اقتصاد ایران رقابت می کرد؛ رویایی که البته سرانجام تحقق یافت . . .

کافه تاریخ- اخبار تاریخی

 

حضور بیگانگان در ایران و استبداد حاکم بر جامعه ایران عملا نوسازی معقول جامعه ایران را با مشکل مواجه کرده بود. از همین رو برای ایرانیان و حتی خود مستبدین داشتن برخی مظاهر مدرنیته مثل بانک، ارتش مدرن و یا راه آهن به آرزو تبدیل شده بود. قطعا یکی از مهمترین این نهادها بانک بود که می بایست با بانکهای خارجی حاکم بر اقتصاد ایران رقابت می کرد؛ رویایی که البته سرانجام تحقق یافت:

«نخستین بانک ایرانی، بانک قشون بانک سپه در سال 1304(ه.ش) به منظور رفع مشکلات و نیازهای ارتش فراهم می شود که توسط نظامیان اداره می شد. اما این بانک با توجه به محدودیت فعالیت ها، خواست نیروهای در حال رشد تجاری و آزادیخواهان را بر آورده نساخت. سرانجام مجلس در مصوبه 14 اردیبهشت 1306(ه.ش) با تصویب قانون اجازه تاسیس بانک ملی ایران برای پیشرفت امور تجارت، فلاحت و زراعت و صناعت زمینه ی گسترش فعالیت های بانکی را فراهم آورد تصویب این قانون در مجلس شور و شعفی بر پای کرد و نمایندگان اقلیت و اکثریت هر یک به دفاع از آن مطالبی ایراد و آن را برآورنده آرزوهای دوران اولیه مشروطه تلقی کردند. بامداد نماینده شیراز در گفتاری رویائی بیان داشت: «یکنفر ایرانی وقتی که اسم تاسیس بانک ملی ایران را می برد مثل این است که خداوند یک حیات تازه ای به وی اعطا فرموده ، تاکنون برای ما ایرانیان چند چیز آرزو بوده است که ان شاءا... تحقق یابد: یک موازنه صادرات و واردات، یکی برای اینکه صرافی و معاملات در دست خودمان باشد.»

 

منبع: محمدوحید ق‍ل‍ف‍ی‌، م‍ج‍ل‍س‌ و ن‍وس‍ازی‌ در ای‍ران، تهران، نشر نی، 1379، ص 150 – 151