همیشه در سپاه ایران افرادی وجود داشتند که اطلاعات را در اختیار روس ها قرار می دادند . آنها از وضع ارتش ایران مطلع بودند و اغلب تصمیمات فرمانده ها به اطلاع روس ها می رسید...

کافه تاریخ- اخبار تاریخی

 

ارتش ایران در جنگ های ایران و روس از توان بسیاری کمی سود جست. به روایتی تنها عباس میرزا و یاران او در آذربایجان بودند که در مقابل روسها ایستادگی می کردند و تهران و دربار فتحعلی شاه به هیچ عنوان هم و غم خود را به طور کامل در مقابله با روس ها نگذاشته بودند. از نظر مالی نیز همین مشکل بود. یعنی این آذربایجان بود که عمده بودجه جنگ را تامین می کرد.

«غیر از نیروهای محلی قفقاز که علیه روسیه ایستادگی می کردند ، عمده ی نفرات سپاه ایران از آذربایجان بود. به عبارتی هیچ گاه همه ی توان نظامی ایران به کار گرفته نشد. از طرفی مخارج سالیانه ی جنگ حدود ششصد هزار تومان بود که شاه فقط صد هزار تومان آن را می پرداخت و بقیه ی هزینه ی ارتش باید از بوجه ی آذربایجان تهیه می شد. از طرف دیگر انتقال ایلات از ماوراء ارس هزینه های زیادی بر عباس میرزا تحمیل می کرد....»

مشکل دیگر به فعالیت دستگاه جاسوسی و اطلاعاتی روس ها در ایران باز می گشت. ایرانیان برای مقابله با این حربه ها هیچ تفکر و عملیاتی نداشتند.  متاسفانه «همیشه در سپاه ایران افرادی وجود داشتند که اطلاعات را در اختیار روس ها قرار می دادند . آنها از وضع ارتش ایران مطلع بودند و اغلب تصمیمات فرمانده­هان به اطلاع روس ها می رسید، در نتیجه آنها خود را به سهولت آماده مقابله با ایرانی ها می کردند.»

منبع:

حسین آبادیان، روایت ایرانی جنگ های ایران و روس، تهران، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، 1380، ص 99