حکومت پهلوی در چگونگی تحلیل پژوهشگران درباره اصلاحات ارضی بسیار حساس بود. به عبارتی همه می بایست در بحث از اصلاحات ارضی به تعریف و تمجید از عملکرد حکومت پهلوی می پرداختند. بنابراین در این زمینه محققان داخلی از هیچ گونه آزادی عملی برخوردار نبودند. در این میان اما دست پژوهشگران خارجی بیشتر باز بود . . .

کافه تاریخ- تاریخ شفاهی

 

حکومت پهلوی در چگونگی تحلیل پژوهشگران درباره اصلاحات ارضی بسیار حساس بود. به عبارتی همه می بایست در بحث از اصلاحات ارضی به تعریف و تمجید از عملکرد حکومت پهلوی می پرداختند. بنابراین در این زمینه محققان داخلی از هیچ گونه آزادی عملی برخوردار نبودند. در این میان اما دست پژوهشگران خارجی بیشتر باز بود و به دلیل حمایت دولتهای غربی از محققانشان، حکومت اگر می خواست با پژوهش آنان برخورد کند می بایست چاره ای غیر از ارعاب و سرکوب و تهدید را جستجو می کرد. در زیر به نمونه ای در این زمینه اشاره می شود:

«خانم لمبتون کتابی در مورد اصلاحات ارضی در ایران نوشته است. او زمان درازی است که با ایران آشناست و قبلا هم کتابی در باره مالک و زارع نوشته بود. اما در کتاب اخیرش از ارسنجانی و علی امینی تعریف می کند. وزیر تعاون و امور روستا ها از من خواست به شاه بگویم اگر اجازه بفرمایند او می تواند تمام نسخ کتاب را از ناشر بخرد و خانم لمبتون را وادار کند که در این مورد تجدید نظر و این بخش از کتاب را حذف کند. شاه با عصبانیت گفت، عجب مزخرفاتی. این پاسخ که حاکی از ذکاوت شاه است باعث خوشحالی من شد، پیشنهاد وزیر مطلقا چرند است و فقط به قصد چاپلوسی بیان شده بود، محال است آدمی مثل او بتواند متنی را که انتشارات دانشگاه آکسفورد چاپ کرده تغییر بدهد.»

 

منبع: امیراسدالله علم، گفتگوی من با شاه، تهران، طرح نو، 1371، ص 166 – 167