کافه تاریخ- اخبار تاریخی
ایران جزء چند کشوری است که هیچ گاه به طور مستقیم مستعمره نشد؛ این جایگاهی بود که انگلیسی ها برای ایران تعریف کرده بودند. به عبارتی اهمیت ایران به دلیل این بود که می توانست سد راه روس ها شوند. واقعیتی تاریخی که مشکلات گسترده ای برای ایران مهیا کرد و بعدها در واج قدرت انگلیس حتی از ورود آمریکا به انگلیس نیز جلوگیری کرد؛ تا زمانی که انگلیس ضعیف شد و لازم شد مصدق توسط آمریکا با کودتا سقوط کند:
«ایران را دروازه هندوستان می گفتند و سرنوشت سیاسی ما در قرن نوزدهم حتی می خواهم بگویم تا آخر جنگ اول جهانی گره خورده بود با مساله هند. طی دورانی دراز ما غرامت همسایگی هند را می پرداختیم بهر حال در دوران بعد از جنگ اول ما در جستجوی کشور ثالث به آمریکا نزدیک شدیم. اول کسی که نمی خواست چنین روابطی بین آمریکا و ایران برقرار شود روسیه تزاری نبود. انگلستان بود. انگلیسی ها بودند که ماجرای سقاخانه و کنسول آمریکا، ماژور ایمبری، را آفریدند.»
منبع: احمد میرفندرسکی، دیپلماسی و سیاست خارجی ایران، به کوشش: احمد احرار، تهران، نشر علم، 1382، ص 80