تهران فوق العاده مغشوش بود. خبر پیشرفت قوای عثمانی به فرماندهی صاحب منصبان آلمانی ساعت به ساعت به تهران می رسید و یک نوع اضطراب و نگرانی عجیب ایجاد می کرد.ُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُ

کافه تاریخ- اخبار تاریخی

 

ایران در جریان جنگ جهانی اول کشوری به شدت به هم ریخته بود. این مسئله را می توان با نفوذ گسترده آلمان، انگلیس، روسیه و عثمانی نشان داد. نفوذ این کشورها عملا سبب می شد تا وضعیت زندگی بر عموم ایرانیان سخت و دشوار شود:

«تهران فوق العاده مغشوش بود. خبر پیشرفت قوای عثمانی به فرماندهی صاحب منصبان آلمانی ساعت به ساعت به تهران می رسید و یک نوع اضطراب و نگرانی عجیب ایجاد می کرد. ماژور ابوالحسن خان پورزند که گفتیم همراه مهاجران بود، به نفع متحدین به همدان حمله کرد و قوای ساخلوی همدان که تحت فرماندهی سرهنگ جعفرقلی آقا بود تسلیم شدند. سفرای خارجی در تهران هر کدام به نفع کشور خود مشغول تبلیغات بودند. سفرای روس و انگلیس و فرانسه، احمدشاه و نایب السلطنه را تحت فشار گذاشته بودند که پایتخت را به اصفهان منتقل کند، و از سوی دیگر سفرای آلمان و اطریش و عثمانی می کوشیدند که شاه را از این خیال منصرف سازد. بالاخره مستوفی الممالک، رئیس دولت وقت، تصمیم خود را گرفت و بدین عنوان که ایران یک کشور بی طرف است، از انتقال پایتخت به اصفهان جلوگیری کرد.»1

 

1-صادق ادبی، سی سال با رضاشاه در قزاقخانه و قشون، به کوشش: خسرو معتضد، تهران، نشر البرز، 1385، ص 78-79