علوم پزشکی ‌‌در‌ عصر صفویه صرفاً در دست پزشکان آموزش دیده در این حوزه قرار نداشت‌ و محدود‌ به‌ پزشکان تعلیم دیـده نبود. بلکه گروه های مختلف جامعه صفوی با آموزه های تجربی دست‌ به درمان و معالجه می زدند.

کافه تاریخ- سبک زندگی

 

علوم پزشکی ‌‌در‌ عصر صفویه صرفاً در دست پزشکان آموزش دیده در این حوزه قرار نداشت‌ و محدود‌ به‌ پزشکان تعلیم دیـده نبود. بلکه گروه های مختلف جامعه صفوی با آموزه های تجربی دست‌ به درمان و معالجه می زدند. پزشکان در دوران صفوی دارای سلسله مـراتبی بـودند، گروهی که پزشکان واقعی بـودند و بـه علم آموزی روی آورده‌ بودند‌ و پس از سال ها مطالعه‌ و کوشش‌ به پزشکی می پرداختند؛ امـا دسـته ای که به درمانگری مشغول بـودند، گـروهی بـودند که به طـور تـجربی این حرفه را آموخته و مـهارت چـندانی‌ نداشتند‌. برخی از آن ها‌ برای‌ درمان بیماری ها متوسل به اوهام و خرافات گشته و از مسائل اعـتقادی و جـادو استفاده می کردند. آن ها به جـایی از شـهر که طـبیب کـمتری داشـت رفته و با یک عـطار یا‌ داروخانه‌ زد و بند می کردند تا داروهای نسخه‌ی شده‌‌ی او را بسازد، بعد به تدریج شهرت افـزون تـری یافته و شاگردانی به دور خود جمع مـی کـردند و ایـن شـاگردان مـانند جارچی، آوازه‌ی‌ آن هـا را‌ به همه جا می رساندند و در جستجوی شکار ( بیمار) به اطراف فرستاده می شدند تا مثل صـیادان‌ بـا خـود طمعه بیاورند. در اینجا جواز و تصدیق طب وجـود نـدارد‌ و هـرکس‌ جـرات‌ و جـسارت ادعـای طبابت را داشته باشد می تواند بدان مشغول شود.

 

منبع: الگود، سیریل‌، تاریخ پزشکی ایران و سرزمین‌ های‌ خلافت شرقی، ترجمه‌ی جاویدان، تهران: دانشگاه تهران، 1357، صص 450-452