: در همان روزهای آغاز پناهندگی در سفارت انگلیس، به پناهندگان چنین تلقین شد که مشروطه بخواهند، چند حقوقدان و دبیر سفارت که زبان فارسی را به خوبی می دانست، در سخنرانی های خود مزایای حکومت مشروطه و قانون را برای پناهندگان توضیح می دادند...

کافه تاریخ- اخبار تاریخی

 

در زمانی که سخن از مفهوم مشروطه در میان 14 هزار ایرانی حاضر در سفارت انگلستان مطرح می شد، قدرت و نفوذ روسیه در ایران بیشتر از انگلیسی ها بود. انگلستان از حربه طرح ایده مشروطه بهره گرفت تا بتواند بتواند وزنه خود را در سیاست و حکومت ایران بر علیه منافع روسیه بیشتر کند و البته در آن برهه کسی این مسئله را درنیافت:

«در همان روزهای آغاز پناهندگی در سفارت انگلیس، به پناهندگان چنین تلقین شد که مشروطه بخواهند، چند حقوقدان و دبیر سفارت که زبان فارسی را به خوبی می دانست، در سخنرانی های خود مزایای حکومت مشروطه و قانون  را برای پناهندگان توضیح می دادند، پناهندگان به وسیله تلگرافی هم به ادوارد هفتم پادشاه انگلستان مخابره نموده برای استقرار عدالت در ایران از او یاری خواستند، پادشاه انگلیس آن تلگراف را به پارمان انگلیس ارجاع نمود و به وسیله سفارت انگلیس در تهران به پناهندگان پاسخ داد و ابراز همدردی کرد، پارلمان انگلیس هم انجام درخواست پناهندگان را از مظفرالدین شاه خواستار شد.»1

 

1-ابراهیم صفایی، مظفرالدین شاه؛ کودک سالخورده، تهران، نشر قطر، 1383، ص 63