نقص بزرگ سیاستمداران مشرق زمین و مخصوصا ایرانی، همان نداشتن معلومات کافی و بالاتر از همه چیز، اخلاق بارز است.

کافه تاریخ- تاریخ شفاهی

 

در ملل شرق و من جمله در تاریخ معاصر ایران، تعریف و تمجید از حکام رواج داشته است. نکته اینکه این مسئله حتی در همان عصر پهلوی نیز به چشم برخی رحال کهنه کار ایران مثل محمدولی فرمان فرمانیان آمده است. او در این رابطه در خاطرات خود نوشته است:

نقص بزرگ سیاستمداران مشرق زمین و مخصوصا ایرانی، همان نداشتن معلومات کافی و بالاتر از همه چیز، اخلاق بارز است. به اندک موفقیت مست و مغرور می شوند و با هستی مردم یک کشور بازی می کنند. تحت تاثیر متملقین و اطرافیان به زودی می روند. اینگونه مخاطرات در ممالک کهن مغرب، که ورزیده سیاست های اجتماعی هستند به وجود نمی آید. با تمام موفقیت عظیم که یک نفر مثل چرچیل در اثر خدمات گرانبها پیدا می کند، کسی به او تملقی را که مشایخی ریس شهرداری به قوام می گوید، نمی گوید... مخصوصا در طبقه اشراف یا اشخاص تازه به دوران رسیده بی سرمایه علمی و تربیت اخلاقی این تملقات بیش تر موثرند.

 

1-محمد ولی میرزا فرمان فرماییان، از روزگار رفته حکایت(پراکنده ها)، به کوشش منصوره اتحادیه و بهمن فرمان، تهران، کتاب سیامک، 1382، ص 88.