دکتر تولوزان(1897-1820 م.)،در سال 1820 در دیگوگارسیا‌ واقع‌ در جزایر گاگز به دنیا‌ آمد‌ و بعدها در‌ رشته‌ی‌ پزشکی‌‌ تحصیل کرد. وی،پیش از آمدن‌ به‌ ایران،با درجه‌ی سرگردی و بـه عـنوان پزشک در ارتش فرانسه بود.

کافه تاریخ- کشکول

 

دکتر تولوزان(1897-1820 م.)،در سال 1820 در دیگوگارسیا‌ واقع‌ در جزایر گاگز به دنیا‌ آمد‌ و بعدها در‌ رشته‌ی‌ پزشکی‌‌ تحصیل کرد. وی،پیش از آمدن‌ به‌ ایران،با درجه‌ی سرگردی و بـه عـنوان پزشک در ارتش فرانسه بود. او‌،در‌ جـریان مـأموریت‌ فرخ خان امین الملک‌ به سفارت ایران در‌ آن‌ کشور،به جای دکتر پولاک‌،به‌ استخدام دولت در آمد و به عنوان پزشک دربار ایران، مأمور گردید. وی،بـعد‌ از‌ دکـتر پولاک، از پایه‌گذاران دانش‌ پزشکی‌ نـوین‌ در ایـران می‌باشد‌. دکتر تولوزان،به علت آشنایی با زبان و فرهنگ مردم ایـران،تـوانست خیلی زود بـه دربار ناصر‌ الدین‌ شاه‌ راه یابد؛به طوری که نفوذ وی‌ علاوه‌ بر‌ حوزه‌ی‌ کاری‌ خودش‌،در بسیاری از عـرصه‌های کشور نمایان بود و بدین ترتیب،برنامه‌های اجرایی و قراردادهای‌ منعقده با دربـار را،بـه نـفع خود تمام می‌کرد.با این وجود،او علاوه بر‌ طبابت در دربار،به تدریس دانش پزشکی و تربیت شاگردان‌ در دار الفـنون ‌ ‌نـیز مشغول بود.اعتماد السلطنه-که خود مدتی در سفارت ایران در فرانسه کار کرد و بـه زبـان آن‌ کشور‌ آشنایی کامل داشت-دکتر تولوزان را دوست‌ انگلیسیها معرفی می‌کند. تولوزان،بر آن بود که امـتیاز سدسازی در رود کارون را از دولت ایران به دست آورد.اعتماد السلطنه‌، دگربار‌ راجع به او،در کتاب خود نـوشته است که امتیاز بـانک و تـنباکو،به واسطه‌ی اقدامات وی به خارجیان داده شد و واگذاری‌ امتیاز ساختن‌ سد‌ اهواز به دست کمپانی فرانسوی‌ نیز‌،با همکاری مالی او صورت پذیرفت. دوستی اعتماد السلطنه با دکتر تولوزان و همین‌طور قهر و آشتی و سـرزنشهای وی نسبت به او،به علت حسادت اعتماد‌ السلطنه‌‌ نسبت به موقعیت او‌ در‌ دربار و به عنوان پزشک مخصوص شاه بود.این حسادت،تنها به درون ایران خلاصه نمی‌شد. اعتماد السلطنه،حتی آن را به فراسوی مرزها نـیز کـشاند.بدین معنی که در کتاب‌ خود‌،به اندوخته‌های تولوزان در بانکهای‌ خارجی اشاره و از آنها یاد کرده است.ضمن آنکه حقوق سالیانه او را در ایران،6000 تومان بر شمرده است.


منبع: هاشمیان،احمد، پزشکان خارجی زمان سلطنت ناصر الدین شاه در ایران (1313- 1247 ق )، گنجینه اسناد ، زمستان 1383 ، شماره 56 ، ص 36