کافه تاریخ- تاریخ شفاهی
یکی از موارد نارضایتی مخالفان حکومت، به موضوع سلطه و حاکمیت بیگانگان در امور داخلی ایران بازمیگردد. از نظر مخالفان، بیگانگان به خصوص آمریکاییهای بسیاری از مشاغل و تخصصهای ایرانیان را اشغال نموده و با دستمزد و حقوقهای بالا در آن امور اشتغال دارند.
«در این صورت، در تشکیلات نیمه دولتی همچون شرکت مخابرات و یا ایران ایر که من میدانم میانگین حقوقشان نسبتاً بالا است، چرا اعتصاب رخ داده است؟» «مورد شرکت مخابرات، مثالی بارز است. زیرا در حال حاضر، تنشهای حاکم بر آن، از همه جا شدیدتر است و به همین دلیل، من آن را از نزدیک مورد بررسی قرار دادم، توقف فعالیتهای این شرکت، بسیار گران تمام میشود، زیرا باعث میگردد تا ارتباط کشور با جهان خارج قطع شود، این شرکت، که به صورت نیمه دولتی ولی با سرمایه دولت، اداره میگردد، به پیشنهاد پنتاگون، یک قرارداد همکاری با آمریکن بل اینترنشنال منعقد کرده است، بر اساس این موافقت نامه، شرکت ایرانی مخابرات، مدت سه سال از خدمات شرکت بل بهرهمند میشود، شرکت آمریکایی، بدین منظور، ۱۳۵۰ کارشناس خود را به ایران اعزام میکند که برای هریک از آنان، سالانه باید مبلغ ۲۰۰۰۰۰ دلار به شرکت بل پرداخت شود. متخصصین ایرانی که شاغل در مخابرات هستند، با استناد به مدارک، چنین اظهار میکنند که اولاً تعداد کارشناسان آمریکایی، خیلی بیشتر از نیازهای تکنیکی ایرانیها است. دیگر این که این کارشناسان، که صلاحیت آنها چندان هم محرز نیست، مسئولیتها و پستهایی را اشغال کردهاند که میباید در اختیار ایرانیان گذاشته میشد. خلاصه این که آمریکاییها، اداره پست و تلگراف ما را عهدهدار شدهاند... در چنین حالتی، هموطنان ما، نه تنها اختلاف فاحشی را که میان حقوق آنها و دستمزد آمریکاییها وجود دارد نمیپذیرند، بلکه مسائل سیاسی را نیز مطرح میکنند، از نظر ایشان، دولت ایران مسئولینی را به خارجیها واگذار کرده است که صرفاً باید در حیطه حاکمیت او باشد.»
منبع: احسان نراقی، از کاخ شاه تا زندان اوین، ترجمه سعید آذری، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1372، صص 90- 91