در شهرها کسب و کار و تجارت فعالانه و شرافتمندانه به همراه پیشه‌وری و صنعتگری ماهر آن‌های پا گرفته بود که وضع اقتصادی آن به مقدار زیاد به اوضاع و احوال سیاسی روز بستگی داشت.

تنوع شغلی در شهرهای عصر قاجار به مراتب زیاد بوده و افراد در مشاغل خاصی مهارت و اشتغال داشتند. برخی از این مشاغل از سختی و ظرافت خاصی برخوردار بوده و به دلیل پرداخت عوارض کاری، سود چندانی از زحمت خود نمی‌بردند:
 «در شهرها کسب و کار و تجارت فعالانه و شرافتمندانه به همراه پیشه‌وری و صنعتگری ماهر آن‌های پا گرفته بود که وضع اقتصادی آن به مقدار زیاد به اوضاع و احوال سیاسی روز بستگی داشت. برزگران کوشا و بی‌ادعا بودند، اما اینان مظلوم‌ترین و ستمدیده‌تربن طبقات مملکت محسوب می‌شدند، چه ناگزیر بودند چندان به زمینداران و مالکان عوارض و بهره بپردازند که تنها قوت لایموتی برای خودشان باقی می‌ماند. بیش از يک پنجم اهالی را عشایر تشکیل می‌دادند که با گله‌‌های احشام خود در زمین‌های بایر، و بیش از همه در غرب کشور، بین خلیج فارس و دریای خزر، در حرکت بودند. اینان اغلب در خصومت با یکدیگر بسر می‌بردند و تجسم نافرمانی و عدم اطاعتی بودند که قدرت و اعتبار شاه در برابر آنان کاری از پیش نمی‌برد.»


منبع: ویبرت بلوشر، سفرنامه بلوشر، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، انتشارات خوارزمی، 1369، صص 18- 19