کشف راه اروپا به هند، پرتغالی‌ها را واداشت که کرانه‌ها و بندرهای خاوری آفریقا را به تصرف درآورند و برای هند نائب‌السلطنه پرتغالی تعیین کنند

یکی از نقاط عطف در تاریخ استعمارگری اروپا پایان انحصارطلبی بازرگانی اعراب و تفوق بازرگانی کشورهای اروپایی است. این وضعیت بر اثر جنگ میان هندی‌ها و اعراب از یک سو، با ناوگان آلمیدا پیش آمد و تاثیرات زیادی بر روند استعمارگری داشت.
«کشف راه اروپا به هند، پرتغالی‌ها را واداشت که کرانه‌ها و بندرهای خاوری آفریقا را به تصرف درآورند و برای هند نائب‌السلطنه پرتغالی تعیین کنند. بدین منظور، پادشاه پرتغال، فردی به نام فرانسیسکو دُ آلمیدا را به عنوان نائب السلطنه هند به آن کشور فرستاد. در سال 1509م. جنگ سختی در ناحیه دیو بین هندی‌ها و اعراب از یک سو، با ناوگان آلمیدا در گرفت و ناوگانِ مشترک هند و عرب شکست خورد، این جنگ را می‌توان یکی از جنگ‌های تعیین کننده جهان دانست، زیرا نقطه پایانی بر انحصار بازرگانی اعراب در خاور شد و آن را در انحصار نیروی مسیحی اروپا قرار داد. پس از پیروزی، آلفونسو دُ آلبوکرک برای تحکیم موقعیت‌های به دست آمده و تشکیل امپراطوری بازرگانی، به منطقه فرستاده شد، ناوگان آلبوکرک به راه خود ادامه داد و بندرهایی را که اهمّیت سوق الجیشی داشت، مانند شهر «عدن» در دهانه دریای سرخ، به تصرف درآورد، او «تنگه هرمز» را در خلیج فارس و «مالاکا» (مالقه) را در «شبه جریره مالایا» تصرف کرد و با تأسیس «خانه هند»، کنترل داد و ستد هند و اداره امور نیابت سلطنت آن را به عهده این مرکز سپرد. آلبوکرک، در ادامه اقدامات خود، مانع دریانوردی سایر اروپاییان گردید و در سایه این اقدام ثروت عظیمی را روانه پرتغال کرد، آنچنان که «لیسبون» به پایتختِ تجارتِ دنیا تبدیل شد.»


منبع: مصطفی اسکندری، شناخت استعمار، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، 1389، ص 27