الگوی تمدن مغرب زمین دربست خوش آیند مردم مستعمره‌ها نبود. بسیاری از آورده‌های استعمارگر غربی را، از این رو که با فرهنگ سنتی شان ناسازگار بود، پذیرا نبودند

علل شورش مستعمرات علیه استعمارگران در قالب ابعاد و دلایل مختلف قابل تشریح است؛ اما مهمترین عاملی که می‌توان به آن اشاره کرد، تضاد دینی و فرهنگی میان استعمارگران و مستعمرات بود که اغلب به صورت اجباری علیه مردم تجویز می‌شد.
انگیزه‌های چالش و نافرمانی در سرزمین‌های مستعمره گوناگون بود. آنها را در چند گروه رده‌بندی می‌توان کرد:
الگوی تمدن مغرب زمین دربست خوش آیند مردم مستعمره‌ها نبود. بسیاری از آورده‌های استعمارگر غربی را، از این رو که با فرهنگ سنتی شان ناسازگار بود، پذیرا نبودند و از آن سرمی‌تافتند. چالش آنها یکی با سازمان‌های اداری بود که استعمارگر اروپایی برای گردانیدن مستعمرات سامان می‌داد ولی با واقعیت‌های انسانی و اجتماعی مستعمرات سازگار نبود و دیگری با سیاست آنها در وادار کردن مردم مستعمرات به کاشت مواد و محصولاتی به جای مواد و محصولاتی که مردم مستعمرات پیش از آن می‌کاشتند و معاش و غذای آنها را به کار می‌آمد. به این دو این را هم بیفزاییم که برخی از استعمارگران در تبلیغ دین مسیح نیز زیاده روی می‌کردند.»


منبع: مهران توکلی، استعمار، استعمارگری، استعمارزدایی، جهان سوم، تهران، نشر نی، 1385، ص 45